Ook de Verenigde Naties heeft eerder in een rapport kritisch gereageerd op het kinderfeest. Wat staat er precies in het rapport van de Kinderombudsman en de VN?
Kinderombudsman Margrite Kalverboer heeft de figuur Zwarte Piet nader onderzocht nadat er klachten bij haar waren binnengekomen. De klagers vinden dat Zwarte Piet een karikatuur is en een voedingsbodem biedt voor discriminatie en racisme. Bovendien, stellen de klagers, wordt de figuur door kinderen als kwetsend ervaren.
Kalverboer concludeert dat dat het Sinterklaas met de Zwarte Piet in zijn huidige vorm kan bijdragen aan pesten, uitsluiting en discriminatie. Daarmee is de figuur, met een aantal typische kenmerken en gedragingen van Zwarte Piet als een negatief stereotype van mensen met een donkere huidskleur, in strijd met het Internationaal Verdrag inzake de Rechten van het Kind.
Artikel 2 van het verdrag stelt dat kinderen horen op te groeien in een omgeving die veilig, respectvol en vrij van discriminatie is. Artikelen 3 en 6 dragen op dat volwassenen een belangrijke verantwoordelijkheid dragen om die veilige en respectvolle omgeving te garanderen. Dat is nu niet het geval.
In 60 seconden: Het ontstaan van Zwarte Piet
Slavernij
Een deel van de kinderen ervaart het hele jaar door discriminatie dat rond het Sinterklaasfeest erger wordt. Een aantal kinderen koppelt Zwarte Piet aan de slavernij. "Sinterklaas zit op het paard en is altijd hoger" en "Zwarte Piet heeft het pakje aan uit de slaventijd", zeggen zij tegen de Ombudsman.
De meeste ondervraagde kinderen vinden dat de gouden oorringen, het kroeshaar en de rode lippen moeten verdwijnen. Gekleurde pieten, pieten met zwarte vegen in het gezicht of een piet die minder zwart is, zijn volgens de kinderen goede alternatieven.
Het is Kalverboer ook opgevallen dat veel kinderen vertellen dat de manier waarop ouders en volwassenen de discussie voeren een grote rol speelt. "Kinderen geven aan last te hebben van de discussie zoals die door ouders gevoerd wordt", schrijft de Ombudsvrouw. "Verschillende kinderen geven aan de gedachten van ouders wel te begrijpen maar vinden dat ze hun kind er niet in moeten meetrekken. Ze vinden het belachelijk dat volwassenen er ruzie over maken."
Aanpassing
Dat leidt bij de Kinderombudsvrouw tot de conclusie dat Zwarte Piet "zodanig [moet worden] aangepast dat gekleurde kinderen geen negatieve effecten meer ervaren en dat ieder kind zich veilig en goed voelt bij het Sinterklaasfeest."
Kalverboer stelt verder: “Door Zwarte Piet te ontdoen van discriminerende en stereotyperende kenmerken kan er van hem een figuur gemaakt worden die recht doet aan het plezier dat zovelen beleven aan de Sinterklaastraditie en die tegelijk in overeenstemming is met de rechten van alle kinderen in Nederland.”
De Ombudsvrouw moedigt ouders, scholen, particuliere en publieke jeugdorganisaties en instellingen en op jeugdigen gerichte media aan om te zorgen voor een Sinterklaasfeest dat met kinderen van alle huidskleuren kan worden gevierd.
Verenigde Naties
Een werkgroep van de Verenigde Naties dat racisme en discriminatie onderzoekt, kwam in augustus 2015 ook met kritiek op de figuur Zwarte Piet.
De commissie begrijpt dat de traditie van het Sinterklaasfeest met Zwarte Piet door een groot deel van de Nederlandse samenleving gewaardeerd wordt, maar constateert tegelijkertijd dat de figuur Zwarte Piet in sommige gevallen een negatief stereotype van mensen van Afrikaanse afkomst is die volgens mensen van Afrikaanse afkomst herinnert aan de slavernij, stelt de commissie.
Hier jaarlijks mee geconfronteerd te worden is schadelijk voor de waardigheid en het zelfbeeld van zowel volwassenen als kinderen van Afrikaanse afkomst, stelt de commissie.
Geweld en intimidatie
Ook zijn er zorgen bij de commissie dat burgers die geweldloos protesteren tegen Zwarte Piet in de vorm die als kwetsend wordt ervaren gehinderd worden. Zij krijgen van de autoriteiten niet de toestemming om op een gepast tijdstip en betekenisvolle plek te demonstreren. Bovendien worden de demonstranten in onvoldoende mate beschermd tegen geweld en intimidatie.
Deze incidenten worden onvoldoende onderzocht. Begin oktober van dit jaar oordeelde de rechtbank nog dat de politie te hard had opgetreden tegen anti-Zwarte Piet demonstrant Jerry Afriyie. Hij werd in 2011 ook al ten onrechte opgepakt tijdens de intocht van Sinterklaas.
De commissie raadt de overheid aan strenger op te treden tegen mensen die demonstraties dwarsbomen en over te gaan tot vervolging waar nodig, om zo de vrijheid van meningsuiting en het recht op demonstratie ook voor de tegenstanders van Zwarte Piet te garanderen.
Taak voor kabinet
De commissie concludeert dat een diepgewortelde culturele traditie deze vorm van discriminatie en stereotypering niet rechtvaardigt. Zij raadt het kabinet aan om zich actief in te zetten om de discriminatoire en negatief stereotyperende elementen van Zwarte Piet uit te bannen.
Een aanpassing van het uiterlijk van Zwarte Piet behoort tot de aanbevelingen, om op die manier ervoor te zorgen dat de waardigheid en de mensenrechten van alle inwoners in Nederland gerespecteerd worden.