Alberto Stegeman in beroep tegen forse geldboete om 'nepbom': ‘Heb falend systeem blootgelegd’

Voor zijn programma Undercover Nederland was Stegeman in augustus 2018 op oneigenlijke wijze de legerkazerne bij ’t Harde binnengedrongen, waarmee hij aantoonde dat daar een veiligheidslek was. Vervolgens liet hij in de eetzaal van de kazerne een koffer achter waarin een nepbom zat. Toen de koffer werd ontdekt, sloeg Defensie groot alarm. De Explosieven Opruimingsdienst Defensie (EOD) moest komen om de ‘nepbom’ onschadelijk te maken.

Stegeman wilde met deze actie aantonen dat de beveiliging bij de legerbases van Defensie niet deugt. Dat deed hij al eerder met undercoveracties bij andere legerbases. Het Openbaar Ministerie vond echter dat Stegeman met deze actie een stap te ver is gegaan. Het OM stelde dat Stegeman best een veiligheidslek aan de kaak mocht stellen, maar niet door een nepbom achter te laten. Daarom is besloten de journalist te vervolgen. Het OM eiste een werkstraf van 120 uur, waarvan 40 uur voorwaardelijk met een proeftijd van drie jaar. 

Tijdens de zitting sprak Stegeman van een overduidelijke nepbom, met een hoog ‘Bassie&Adriaan-gehalte’. Volgens de journalist had snel duidelijk moeten zijn dat het hier niet om een terroristische aanslag ging. Daar gaat de rechtbank niet in mee. Stegeman heeft wel degelijk een geloofwaardige nepbom gebruikt, zei de rechter, die verwees naar de inhoud van de koffer. ,,Er was een wit kabeltje te zien dat door de koffer liep en er was een bakje met een camera te zien, die aan elkaar vastzaten met zwart tape.’’ Volgens de rechtbank had Stegeman de bedoeling om anderen te onrechte te doen geloven dat de bom kon ontploffen. 

Om in aanmerking te komen voor ‘journalistieke exceptie’, waarom Stegeman zich beroept, moet volgens de rechtbank blijken dat iemand het voornemen heeft om langs journalistieke weg een misstand aan de orde te stellen. Omdat Stegeman volgens de rechter geen concrete aanwijzing had dat de opsporing van explosieven bij Defensie te wensen overlaat, bestaat er geen grond voor die uitzonderingspositie. 

De rechtbank vond een taakstraf, zoals het OM had geëist, niet passend omdat Stegeman handelde vanuit een journalistieke gedachte, maar veroordeelde Stegeman wel tot een boete van 2000 euro. Stegeman had nog een voorwaardelijke boete open staan van 1000 euro voor een zaak uit 2014, toen hij een KLM-pas vervalste voor een tv-programma. 

Stegeman is het hier niet mee eens en gaat in hoger beroep. ,,Ik heb als journalist gehandeld en we hebben een falend systeem blootgelegd, waarna Defensie de lekken heeft gedicht. Daarbij ben ik binnen de lijnen gebleven.’’ Stegeman zegt dat hij bovendien wel degelijk aanwijzingen had van binnen Defensie dat niet alleen de beveiliging van de kazernes maar ook de opsporing zou haperen. ,,Dat hebben we met onze reportage aangetoond.’’ 

Journalistenvakbond NVJ is kritisch over het strafrechtelijk vervolgen van journalisten. ,,Als die een misstand aan de kaak stellen en anderen niet onnodig in gevaar brengen, kan het gerechtvaardigd zijn om de wet te overtreden’’, zegt NVJ-secretaris Thomas Bruning. ,,Wij gaan met Stegeman in overleg om te kijken of we hem in het hoger beroep kunnen steunen.’’

Kijk hieronder naar de video die we twee weken geleden maakten na de rechtszaak.