Nederland aantrekkelijk voor witwassers - jaarlijks 16 miljard euro crimineel geld witgewassen
Criminelen die hun geld willen witwassen, kunnen in ruime mate terecht bij financiële experts in de bovenwereld. ‘Er is geen gebrek aan deze financiële dienstverlening voor criminelen.’ Deze vaststelling komt uit een maandag gepubliceerd rapport van onderzoekers van de Universiteit van Utrecht. Zij schatten dat in Nederland jaarlijks 16 miljard euro wordt witgewassen.
De onderzoekers constateren dat onder opsporingsinstanties onvoldoende financieel-economische kennis aanwezig is om het gebruik van door criminelen opgezette bedrijfsconstructies te doorgronden en aan te pakken. Ze schrijven: ‘Een stringenter beleid is cruciaal om ondermijning van de bovenwereld door criminelen te kunnen beperken.’
Het rapport naar aard en omvang van criminele bestedingen is samengesteld in opdracht van het WODC, het aan het ministerie van Justitie en Veiligheid gelieerde onderzoeksinstituut. Een soortgelijk onderzoek is eerder verricht in 2006. Omdat witwassen per definitie zich voltrekt buiten de officiële economie is sprake van beredeneerde schattingen.
Drugs en fraude
De 16 miljard euro (gebaseerd op metingen in 2014) die in Nederland wordt witgewassen bestaat voor bijna 7 miljard euro uit crimineel geld dat in Nederland verkregen is. Drugs en fraude zijn voor meer dan 90 procent verantwoordelijk voor de witwasbehoefte. Naar schatting 9 miljard euro komt vanuit andere landen. Investeringen in vastgoed, met name in het buitenland, vormen een belangrijke bestemming van het zwarte geld. De onderzoekers schatten de totale omvang van witwasgeld in de wereld op 677 miljard.
Nederland is relatief aantrekkelijk voor witwassers. De hoge welvaart, de goed ontwikkelde financiële markten en de stabiele economie zijn voorname factoren. Ook de lage corruptie maakt Nederland geliefd. ‘Corruptie kost de witwassers geld’, schrijven de onderzoekers. Nederland schommelt rond de achtste plek op de ranglijst van landen in de wereld met de grootste witwasbehoefte. De Verenigde Staten staan ruimschoots bovenaan.
Het lijkt volgens de onderzoekers gemakkelijk om grote sommen geld naar het buitenland te verplaatsen. Het internationale netwerk van ondergronds bankieren (hawala) wordt genoemd als dé methode. Daarnaast wordt contant geld ook op ruime schaal naar buitenlanden gesmokkeld.
Geld dat contant verdiend is, blijft contant
De onderzoekers baseren zich onder meer op gesprekken met gedetineerden. In die interviews werden pogingen om contant geld rechtstreeks op een bankrekening in Nederland te zetten niet genoemd. ‘Geld dat contant verdiend is, blijft contant en dus buiten het zicht van de autoriteiten.’
Het kan volgens de onderzoekers het gat verklaren tussen de miljardenomvang van de criminele economie in Nederland en de geldbedragen van bij elkaar tientallen miljoenen die in opsporingsonderzoeken worden aangetroffen. Maar ook is denkbaar, aldus de onderzoekers, ‘dat de opsporing makkelijker zicht krijgt op kleinverdieners dan op grootverdieners’.
