Het afschaffen van ontgroeningen is een slecht idee

En dan nu: de ontgroening. Collegevoorzitter Sibrand Poppema van de Rijksuniversiteit Groningen (RUG) wil namelijk álle ontgroeningen van álle verenigingen in de stad vervangen door een brave introductietijd, op straffe van het verbreken van álle relaties met studentenverenigingen. In Trouw: 'Dan doen we alsof ze niet meer bestaan'. In het AD: 'Die onzinnige rituelen moeten afgelopen zijn.'

Hoei, wat een daadkracht opeens. De RUG noemde het woensdag nog een 'interne kwestie' dat bij studentencorps Vindicat een eerstejaars met ernstig hoofdletsel het ziekenhuis in was geslagen. Ook de bangalijst vol privacygevoelige informatie van studentes behandelde deze universiteit als een zaak van Vindicat. Dit terwijl de RUG samen met de Hanzehogeschool de beurzen van de Vindicat-bestuurders betaalt: ongeveer 33 duizend euro per jaar.

Minister Bussemaker van Onderwijs noemde die aanvankelijke reactie van de universiteit woensdag terecht 'volstrekt onvoldoende' en riep de RUG op zich te beraden op stappen tegen Vindicat. Daar zit, zoals ik dinsdag beschreef, voorzitter Stijn Derksen vooral uit te stralen dat ernstige feiten zo lang mogelijk binnen de vereniging moeten blijven. Gisteren bleek bovendien dat zijn bestuur deze zomer alle 'nullen' een zwijgcontract liet tekenen: wie iets over de ontgroening naar buiten zou brengen, moest 25 duizend euro boete betalen.

Typisch Nederlandse grondhouding

Naar Oudhollands gebruik is rond Vindicat te lang weggekeken en teveel gebagatelliseerd. Men deed liever alsof autochtone studerende Nederlanders niet dezelfde fouten kunnen maken als andere bevolkingsgroepen, die zodra ze ontsporen wél op onze volle aandacht kunnen rekenen.

Nu deze typisch Nederlandse grondhouding na het zoveelste incident bij Vindicat echt niet langer vol te houden is, loeit opeens de massale verontwaardiging. Meteen worden dan ook álle vooroordelen tegen studentenverenigingen uit de kast getrokken. Alles om maar weer snel aan de deugende kant van de geschiedenis te belanden.

Goed dus, dat minister Bussemaker het hoofd koel houdt en woensdag even beknopt als compleet formuleerde wat er hier nu precies niet deugt: 'Een universiteit kan zowel dit verwerpelijke gedrag tegenover vrouwen als welke vorm van geweld dan ook niet accepteren.'

Precies. Dát kan niet. Maar totaalpaniekvoetbal ten koste van goedwillende verenigingen hoeft nu ook weer niet.

Zelf was ik nooit lid van een studentenvereniging, omdat groepsdruk gecombineerd met een notoir autonoom karakter de geestelijke gezondheid van alle betrokkenen in gevaar zou brengen. Ik ken een paar aardige corpsleden (m), die je trouwens altijd op aandoenlijke wijze willen laten weten dat zij ánders zijn. Toch zou ik me voor geen goud raar aangekleed in ganzenpas door stad laten dirigeren voor hun onzinnige rituelen. Zoals ik ook geen hoofddoek draag, me niet ophoud tussen hardcore voetbalsupporters en verplichte rokjes voor gereformeerde vrouwen stom vind.

Draaiboeken

Moeten we alle onzinnige rituelen dus maar verbieden? Natuurlijk niet. Een verbod van alle ontgroeningen is net zo totalitair als de excessen die het wil uitroeien. Ook wie zich op onzinnige wijze wil laten beknotten mág dat, mits vrijwillig. Ook dat heet vrijheid.

Een universiteit die excessen binnen de studentenverenigingen serieus wil uitbannen, kan dus beter eisen dat verenigingen draaiboeken gebruiken bij ontgroeningen, zoals elders al gebeurt. Daar staat dan bijvoorbeeld in dat je eerstejaars niet aanraakt, niet met hun hoofd in een bord eten duwt en dat ouderejaars tijdens het ontgroenen geen alcohol mogen drinken.

Hardleerse verenigingen zoals Vindicat kun je per contract laten beloven dat niemand meer door een ontgroening in het ziekenhuis belandt, op straffe van het aftreden van het volledige bestuur en géén ontgroening het jaar daarna. En het openbaar ministerie kan best eens zelfstandig besluiten te vervolgen wanneer slachtoffers geen aangifte doen.

Een universiteit kan ook de rest van het studiejaar beurzen van het verenigingsbestuur intrekken. Dit bij onvoldoende optreden tegen alle vormen van discriminatie, seksisme en geweld die we buiten verenigingen evenmin tolereren. Verenigingen kunnen leden royeren en vastleggen dat alle bestuursleden bij excessen altijd moeten aftreden wegens incapabel optreden. Verenigingen kunnen ook een verbod op zwijgplicht instellen.

Universiteitsvoorzitter Poppema zegt nu: 'We hebben door de gebeurtenissen van de afgelopen weken vastgesteld dat het blote feit dat er ontgroend wordt, leidt tot dit soort exorbitante incidenten'. Daar klopt niets van. Privilege leidt tot exorbitante incidenten. Privilege, en een langdurige onwil daar iets aan te doen.