Choreograaf Rudi van Dantzig overleden

Van Dantzig geldt als een van de belangrijkste Nederlandse choreografen, hij zette met Hans van Manen en Toer van Schayk het Nederlandse ballet internationaal op de kaart.

Van Dantzig begon relatief laat (in zijn puberteit) met balletlessen.
Begin jaren '50 haalde de befaamde Sonia Gaskell hem bij haar gezelschap. Zij richtte later het Nationale Ballet op. Gaskell zag aanvankelijk weinig in Van Dantzig toen die zich ruim een halve eeuw geleden aanmeldde voor balletles. 'Je hebt weinig talent, maar ik heb jongens nodig, dus kom maar.' Het dansen zelf leek inderdaad niet zijn sterkste kant, mede door zijn rug, en Gaskell raadde hem aan, zich aan de choreografie te wijden.

Van Dantzig groeide uit tot een van de huischoreografen van het Nationale Ballet, en werd in 1965 een van de artistiek leiders. Van 1971 tot 1991 was hij de enige leider van het gezelschap. Van Dantzig maakte zijn eerste choreografie in 1955: Nachteiland, voor het Nederlands Ballet. De choreograaf maakte ruim 50 balletten die over de hele wereld zijn uitgevoerd. Ook schreef hij de succesvolle roman Voor een verloren soldaat.

Zelfs de beroemde Rudolf Nurejev meldde zich bij Van Dantzig om voor Het Nationale Ballet te dansen. De Rus had al een ballet voor zichzelf op het oog: Van Dantzigs 'Monument voor een gestorven jongen' uit 1965. Het had als thema homoseksualiteit en was toen behoorlijk revolutionair.

Revolutionair
De altijd progressief-geëngageerde Van Dantzig schreef in 1986 zijn debuutroman (Voor een verloren soldaat), waarin zijn homoseksualiteit ook het hoofdthema was. Van Dantzig kreeg de Geertjan Lubberhuizenprijs en het Gouden Ezelsoor voor de roman. In 1993 schreef hij ook een boek over zijn avonturen met Nurejev.
De op 4 augustus 1933 in een eenvoudig, communistisch gezin in Amsterdam-Noord geboren Van Dantzig leek in zijn jeugd niet voor de hogere kunsten weggelegd. Hij zat al op de middelbare school toen hij de balletfilm 'De rode schoentjes'

'Tjak, ik had een nieuwe taal gevonden. Ik wist niet wat me overkwam. Ik had zoiets nog nooit gezien, over dansen had ik nooit nagedacht. Dat ik ben gaan dansen toen ik 16 was, is mijn redding geweest. Voor die tijd geloofde ik nergens écht in.'

Van Dantzig beschreef ooit de rode draad in zijn werk. 'Hoe het leven zou kunnen zijn en hoe het nu niet is. Nee, zo pessimistisch ben ik niet. Als je goed kijkt, zit er in mijn balletten altijd wel iets hoopvols, hoe het zou kunnen zijn. Een soort lichtpuntje.'

Behalve 'Monument voor een gestorven jongen' zijn Van Dantzigs bekendste balletten 'Vier letzte Lieder', 'Ginastera' en 'Onder mijne voeten'. Ook maakte hij succesvolle bewerkingen van Romeo en Julia en Het Zwanenmeer. Van Dantzig won verschillende prijzen, zoals de Parijse Prix de la Critique en de Life Achievement Award van de Stichting Benois de la Danse. Hij was Officier in de Orde van Oranje-Nassau en kreeg het Duitse Verdienstkreuz.

Condoleanceregister
Op de website www.condoleance.nl komen de eerste steunbetuigingen binnen op het overlijden van choreograaf en balletdanser Rudi van Dantzig. Van Dantzig wordt geroemd als 'ongelooflijk groot en mooi talent' en 'een lief persoon'. Een ander schrijft: 'Als jonge muziekstudent zag ik erg veel werken van zijn hand. Rudi was een van die speciale mensen die mijn vuur voor ballet heeft aangewakkerd.'