Annie Brouwer (1946-2017) was burgemeester met oog voor het persoonlijke

Annie Brouwer was 31 jaar oud en drie maanden zwanger toen ze op 23 mei 1977 in de trein zat die werd gekaapt door Molukse jongeren. In de vijftien dagen dat ze werd gegijzeld, dacht het hoofd van de afdeling rechtspositiezaken van het academisch ziekenhuis in Groningen na over haar toekomst. Ze besloot politiek actief te worden, werd PvdA-lid, wethouder van Nijmegen en vervolgens burgemeester van Zutphen (1989-1994), Amersfoort (1994-1999) en Utrecht (1999-2008). Woensdag overleed ze op 70-jarige leeftijd. Ze was al lange tijd ziek.

Niet gediend van klagers

In de nasleep van de kaping konden zij en haar man (die zelf niet in de trein had gezeten) ternauwernood ontkomen aan 'hulpverlening en lotgenotengroepen', zei ze in 2001 in een interview met de Volkskrant. 'Wat voor rare dingen die niet allemaal bedacht hadden! We zijn daar zo verschrikkelijk van over onze nek gegaan.'

Van klagers was ze sowieso niet gediend, zei ze in datzelfde interview. 'Je mag ook wel eens tevreden zijn, of gelukkig.' Als mensen komen klagen vroeg ze vaak: 'Wat heb je nou zélf gedaan?'

Brouwer-Korf is geboren en getogen in Groningen, in een traditioneel rood nest met abonnementen op Het Vrije Volk en de VARA-gids. Ze was enig kind, thuis werd veel over politiek gesproken, maar nog meer over de vakbond en het onderwijs - haar vader was hoofd van een openbare lagere school. Je moet zelf actief zijn, de samenleving opbouwen, leerden haar ouders haar.

Toen ze in 1999 burgemeester van Utrecht werd - als opvolger van Ivo Opstelten, die naar Rotterdam vertrok - lagen de namen van de kandidaten op straat. Zanger Henk Westbroek, voorman van Leefbaar Utrecht, was haar bekendste uitdager.

Persoonlijk

Het eerste jaar was moeizaam - met nachtelijke, chaotische raadsvergaderingen over de toekomst van het stationsgebied. Ze had geen zin 'de kleuterjuf van de gemeenteraad' uit te hangen, maar kreeg het verwijt de zaken niet in de hand te houden. 'In personen is ze goed, maar in dingen is ze slecht', klaagde destijds de lokale voorzitter van D66. 'En het besturen van de stad is gewoon een ding. Zij kan het institutionele onvoldoende scheiden van het persoonlijke.'

Maar dat persoonlijke was juist haar kracht, oordeelt Broos Schnetz, met Henk Westbroek de oprichter van Leefbaar Utrecht. 'Het was een geweldige, stevige, lieve dame, de beste burgemeester van Utrecht van de afgelopen tientallen jaren', zegt hij. Hoewel het geregeld knetterde, kon Korf goed volgens Schnetz goed omgaan met Leefbaar Utrecht. 'Nog voordat ze benoemd was, nodigde ze Henk en mij uit in een restaurant. Waar Opstelten olie op het vuur gooide, creëerde zij ruimte.'

Befaamd waren de 'Brigittestraat-bijeenkomsten' bij haar thuis, herinnert Schnetz zich. 'We bespraken aan de keuken- of eettafel de problemen. Ze had een grote politieke antenne en veel oog voor het persoonlijke. We noemden haar de moeder van het college.'

Extravert was ze niet - behalve in de keuze van haar sieraden. Dat was het gevolg van een weddenschap met haar man, in 1977. Inzet was dat de verliezer een sieraad moest kopen voor de ander. Ze verloor en kocht voor haar man een zilveren armband bij een galerie. Het was het begin van een collectie, die in 2014 werd getoond in museum CODA in Apeldoorn. Voor zichzelf kocht ze vooral oorsieraden, broches en armbanden die zich lieten combineren met de ambtsketen.