Boetes als Prorail niks doet aan Kijfhoek, waar gevaarlijke stoffen over versleten treinspoor gaan
Prorail riskeert hoge boetes als het niet snel orde op zaken stelt op Kijfhoek, een groot rangeerterrein voor goederentreinen waar onder meer gevaarlijke chemicaliën overheen gaan. De Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) heeft een dwangsom opgelegd omdat Prorail te lang zou wachten met de vervanging van versleten sporen, wissels en railremmen.
Kijfhoek, bij het Zuid-Hollandse Zwijndrecht, vormt een spil in de afhandeling van goederen die in de Rotterdamse haven worden gelost en op transport worden gezet naar een bestemming in Nederland of de rest van Europa. Het rangeerterrein van 50 hectare verwerkt elke dag honderden wagons die via een heuveltop over verschillende wissels worden geleid naar het spoor van hun bestemming. Kijfhoek telt 43 sporen waarop goederentreinen worden ‘samengesteld’. Het gebruik van een aflopende helling scheelt de inzet van locomotieven die de wagons anders naar hun plek zouden moeten slepen.
Het complex, dat werd aangelegd in de jaren zeventig, is echter aan het einde van zijn levensduur en Prorail laat vervanging op zijn beloop, aldus de inspectie. Het rangeerterrein had twee jaar geleden al moeten worden gemoderniseerd. Die klus werd uitgesteld en is nu pas voorzien voor ergens tussen 2021 en 2023. Ondertussen gaan dagelijks wagons met uiterst giftige en brandbare chemicaliën over het complex, tot grote bezorgdheid van de gemeenten Zwijndrecht en Barendrecht.
Nog in april van dit jaar viel een blussysteem uit, en in mei bleken negentien wissels op Kijfhoek er zo slecht aan toe te zijn dat ze onmiddellijk moesten worden vervangen. In 2018 deden zich twee ernstige ongelukken voor, onder meer toen een set spoorkranen op hol sloeg en pas na 3,5 kilometer tot stilstand kwam. Baanmedewerkers konden zich ternauwernood in veiligheid brengen.
Verscherpt toezicht
Na de ongelukken besloot de ILT het toezicht op Kijfhoek te verscherpen en die vijf maanden geleden te intensiveren. Dat gebeurde toen Prorail besloot het onderhoud van de infrastructuur aan twee aannemers te gunnen, voor verschillende onderdelen. Omdat die zo in elkaar grijpen vergroot Prorail daarmee volgens de inspectie het risico op ongelukken.
Prorail krijgt het verwijt onvoldoende zicht te hebben op de staat van de infrastructuur op Kijfhoek en de risico’s die dat met zich meebrengt. Ook worden afspraken over veilig werken aan het spoor niet altijd nageleefd. Het management blijkt doof voor signalen van medewerkers op de ‘werkvloer’.
De problemen op het rangeerterrein spelen al jaren. Met onderzoeken, waarvan sommige al dateren van 2012, wordt niets gedaan, stelt de ILT. In een advies werd al gepleit om het onderhoud in een hand te houden, maar Prorail ging ‘lijnrecht’ tegen die aanbeveling in.
Prorail moet nu voor het eind van dit jaar de infrastructuur op Kijfhoek in kaart brengen, zodat duidelijk is wanneer er voor het laatst onderhoud is gepleegd aan de verschillende onderdelen. Ook moet de risicobeheersing bij wijzigingen op het complex beter. Verder moeten al voor het einde van de maand alle medewerkers op het rangeerterrein een veiligheidscursus hebben gevolgd.
ProRail zegt te hebben kennisgenomen van de dwangsom en de resultaten van het onderzoek door de Inspectie. ‘Wij bereiden een inhoudelijke reactie voor. Daarnaast zijn wij volop bezig met een verbetertraject.’