Nijntje is de allerliefste, omdat Dick Bruna dat was

Er zijn veel beroemde konijnen: Stampertje uit Bambi, Broer Konijn, Peter Rabbit uit de boeken van Beatrix Potter, het neurotische konijn Rabbit uit Winnie-the-Pooh, The White Rabbit uit Alice in Wonderland, Roger Rabbit uit Who Framed Roger Rabbit, Fiver en Hazel uit Richard Adams' Waterschapsheuvel en cartoonkonijn Bugs Bunny - al is Bugs misschien wel een haas. Het gevaarlijkste konijn aller tijden is The Rabbit of Caerbannog uit Monty Python and the Holy Grail, een bloeddorstig killerkonijn dat ridders nietsontziend de strot afbijt.

Met al die konijnen heeft Nijntje niks te maken. Nijntje is het allerliefste konijntje dat de wereld ooit zag, misschien wel omdat Dick Bruna de allerliefste tekenaar was die er ooit is geweest. Dat lees je tenminste in alle interviews en portretten. Het kan ook haast niet anders: iemand die in bijna zestig jaar 120 boekjes over een engelachtig konijntje maakt moet óf een wrede dierenbeul die dwangmatig zijn ware aard verhult óf de zachtmoedigheid zelve zijn. Anders hou je dat niet vol.

Ik moet eerlijk toegeven dat ik zelf ooit wel een lichte haat jegens Nijntje ontwikkelde. Het favoriete Nijntje-deel van mijn dochter was Nijntje aan zee. De volgende zinnen staan na honderden keren voorlezen - vaak vijf keer op een avond - in mijn geheugen gebrand:

op een dag zei vader pluis/ wie gaat er met mij mee/ naar de duinen en het strand/ en naar de grote zee/ ik riep Nijn ik ga wel mee/ hoi hoi dat vind ik fijn/ dan neem ik ook mijn emmer mee/ voor als er schelpen zijn

Ik begon zo'n hekel te krijgen aan Nijntje aan zee dat ik Nijntje in het ziekenhuis aanschafte, maar dat kon niet, dat was zielig, Nijntje moest naar zee.

Ergens in de tekeningen en tekstjes van Dick Bruna moet iets betoverends zitten, anders verover je er de wereld niet mee. Nijntje behoort met Cruijff, Rembrandt, Spinoza en Van Gogh tot de beroemdste Nederlanders en is naast tulpen, gas en kaas een belangrijk exportproduct. Nijntje is lief, maar ook een cash-konijn.

Hoewel Dick Bruna een oer-Utrechter was en Nijntje een Hollands duinkonijn, sprak het diertje kinderen in alle culturen aan. Het geheim van Nijntje, schreef de ontwikkelingspsycholoog Dolph Kohnstamm, lag in 'het bijzondere van het gewone'. Genialiteit hult zich vaak in bedriegelijke eenvoud.

Onverlaten hebben er alles aan gedaan Nijntje van haar braafheid te beroven, vermoedelijk omdat ook zij hun kind net iets te vaak moesten voorlezen uit nijntje aan zee. Ze lieten Nijntje coke snuiven (lijntje), gaven haar een hitlersnor (Nijn kampf), brachten haar aan de pillen (Nijntje staat superstrak), hesen haar in een belachelijke jurk (Nijntje oosterhuis), maakten er porno van (Nijntje maakt een wip) of lieten haar een wolkenkrabber binnenvliegen (Nijn eleven).

Maar Nijntje is onkwetsbaar voor cynisme en het kwaad. Haar wereld is lief, veilig en aardig - en dat zal gelukkig altijd zo blijven, ook nu haar vader is overleden.

Ter nagedachtenis aan Dick Bruna zal ik vandaag in Utrecht één minuut stilstaan voor een Nijntje-stoplicht.