Waarop moet je letten bij de aankoop van een elektrische fiets?
Ontdek alles wat je moet weten om de beste elektrische fiets te kopen. Van de voordelen tot de verschillende motortypes. We bespreken accucapaciteit, actieradius, versnellingen, remmen en comfortfactoren. Budgetbewust? Ontdek prijsklassen en tips voor elke portemonnee.
De werking is eenvoudig
Een elektrische fiets is handig en wendbaar, en ziet eruit als een gewone fiets. De werking is eenvoudig: zodra je begint te trappen, treedt de motor in werking, waardoor je minder spierkracht nodig hebt om vooruit te komen.
Voordelen van elektrische fietsen
Minder inspanning
Het grootste voordeel is uiteraard dat je minder inspanningen moet leveren dankzij de ondersteuning van de elektromotor, bijvoorbeeld bij het vertrek, bergop en bij tegenwind.
De meeste modellen beschikken over een krachtsensor die het elektrische systeem activeert zodra je op de trappers drukt. De andere systemen treden pas in werking wanneer je al enkele malen op de pedalen hebt getrapt: de eerste meters moet je dus zelf een inspanning leveren.
Op hellingen werkt de assistentie vooral goed bij fietsen met de motor in de trappers.
Gemakkelijk te besturen
Hoewel elektrische fietsen een pak meer wegen dan gewone fietsen, vooral vanwege de accu, rijden ze vrij comfortabel. De laatste jaren zijn het vermogen van de trapondersteuning en de autonomie van de accu toegenomen, terwijl hun gewicht gedaald is.
Versnellingen
Een elektrische fiets is voorzien van een naaf- of derailleurversnelling met 7 tot 30 versnellingen.
Elektrisch remsysteem
Sommige elektrische fietsen zijn uitgerust met een motor in het voor- of achterwiel in combinatie met een elektrisch remsysteem. Daarbij wordt een deel van de elektrische energie die wordt geproduceerd wanneer je vertraagt, overgebracht naar de batterij.
Het voordeel daarvan is dat de batterij het iets langer volhoudt. En aangezien zo’n systeem de velgremmen spaart, gaan ook de wielen langer mee.
Goedkoop in gebruik
De prijzen van elektrische fietsen kunnen sterk variëren: van € 700 tot meer dan € 3 000. Maar de gebruikskosten zijn niet te vergelijken met die van een auto of zelfs van een bromfiets: € 0,15 tot € 0,20/km. Dat is ongeveer de helft van de prijs per kilometer van een kleine wagen.
Ecologisch
Een elektrische fiets produceert nauwelijks CO2-uitstoot – behalve voor de elektriciteitsproductie – en ook geen andere vervuilende stoffen, fijn stof enz. Ze maakt dus niet alleen de files kleiner, maar ontziet het milieu ook.
Gezond
Vanzelfsprekend is een fiets goed voor de conditie. Ook een elektrische, want aangezien je nog altijd moet trappen, doe je toch wat aan sport.
Belangrijke factoren om te overwegen bij het kopen van een elektrische fiets
Er bestaat een uitgebreid gamma van elektrische fietsen: stadsfietsen, vouwfietsen, “Hollandse” fietsen, mountainbikes enz. Niet alleen zijn er heel wat verschillen qua vormgeving, maar ook qua rijgevoel, rijcomfort, motor, vermogen, gewicht, batterijautonomie enz.
Kies het type fiets op basis van het gebruik dat je voor ogen hebt, je fietshouding, je behoefte aan vering, het gewenste zadeltype enz. Een zogenaamd sportmodel levert bijvoorbeeld sterke prestaties, maar heeft een harder zadel.
Positie van de motor
Motor in het voorwiel
- Voordelen: een motor in het voorwiel is technisch gezien het eenvoudigst. Het fietsframe lijkt sterk op dat van een gewone fiets, vermits er geen rekening moet worden gehouden met de ketting en het versnellingsapparaat. Bij meer dan de helft van de goedkopere geteste fietsen zit de motor dan ook op die plaats.
- Nadelen: de trekkracht van de motor moet beperkt blijven om te vermijden dat het voorwiel doorslipt, zeker op hellingen en een nat wegdek. Gezien de positie van de fietser en eventuele bagage rust het gewicht van de fiets hoofdzakelijk op het achterwiel. Daardoor moet je op steile hellingen zelf een groot deel van de inspanning leveren. Dit model is dus eerder aan te raden als je geen al te steile hellingen wilt trotseren.
Motor in het achterwiel
- Voordelen: met een motor in het achterwiel is het gevaar op slippen praktisch uitgesloten, zelfs met een hoog vermogen. De belasting op de ketting en versnellingsapparaat is ook minder dan bij een fiets met middenmotor.
- Nadelen: het versnellingssysteem werkt niet in alle omstandigheden even doeltreffend. Op sterke hellingen moet je alsnog heel wat inspanningen leveren.
Motor in de trapas
- Voordelen: hierbij maakt de trapas deel uit van het motorsysteem. De inspanningen van zowel de motor als de fietser worden namelijk via de ketting naar het achterwiel overgebracht. Zelfs op de steilste hellingen levert de motor dus maximale ondersteuning. Bovendien is een lekke band voor- of achteraan niet moeilijker te herstellen dan bij een gewone fiets. Beide wielen kun je immers demonteren zonder hulp van een specialist of speciaal gereedschap.
- Nadeel: de ketting en het versnellingsapparaat slijten sneller, doordat ze de inspanning van motor en fietser naar het achterwiel moet overbrengen.
Accucapaciteit en actieradius
Hoe lang de accu het uithoudt, varieert naargelang van het model en de mate waarin je een beroep doet op de assistentie.
- Bij intensief gebruik schommelt het verbruik rond 10Wh/km. Een volle batterij met een vermogen van 500 W gaat in die omstandigheden dus minimaal 50 km mee. De lege accu opladen duurt ongeveer zes uur.
- Houd er bij aankoop rekening mee dat je na 4 à 5 jaar een nieuwe batterij zult moeten kopen als je de initiële autonomie wilt behouden.
Aangezien na 4 à 5 jaar de batterij een aanzienlijk deel van de capaciteit is verloren – dit is wel afhankelijk van het gebruik – is het beter om bij aankoop een batterij met een hoge capaciteit te nemen. In elk geval is de kans groter dat je nog voldoende capaciteit over hebt na die periode als je een batterij kocht met een hogere capaciteit.
Heb je een batterij met een lagere capaciteit bij aankoop, dan zul je die dus waarschijnlijk eerder moeten vervangen en de kosten om een batterij te vervangen liggen hoger dan de meerprijs van een batterij met hoge capaciteit.
- Een batterij van Bosch met een capaciteit van 400 Wh kost tussen € 500 en iets meer dan € 600. Voor 500 Wh betaal je bij Bosch € 670 tot € 750.
- Voor een Shimano Steps-batterij van 400 Wh betaal je zo'n € 535, voor 500 Wh € 540 tot € 560.
Er zijn ook goedkopere en duurdere modellen van andere merken, maar je mag rekenen dat je minimaal € 1 en maximaal € 2 betaalt per 1 Wh.
Laat je fietsbatterij herstellen
Frame en constructie
Het fietsframe bij een motor in het voorwiel lijkt sterk op dat van een gewone fiets, vermits er geen rekening moet worden gehouden met de ketting en het versnellingsapparaat.
Versnellingen en remmen
Een elektrische fiets is voorzien van een naaf- of derailleurversnelling met 3 tot 30 versnellingen.
Sommige elektrische fietsen zijn uitgerust met een motor in het voor- of achterwiel in combinatie met een elektrisch remsysteem. Daarbij wordt een deel van de elektrische energie die wordt geproduceerd wanneer je vertraagt, overgebracht naar de batterij. Het voordeel daarvan is dat de batterij het iets langer volhoudt. En aangezien zo’n systeem de velgremmen spaart, gaan ook de wielen langer mee.
Comfort en ergonomie
Hoewel elektrische fietsen een pak meer wegen dan gewone fietsen, vooral vanwege de accu, rijden ze vrij comfortabel. De laatste jaren zijn het vermogen van de trapondersteuning en de autonomie van de accu toegenomen, terwijl hun gewicht gedaald is.
Prijsklassen en budgetoverwegingen
De prijzen van elektrische fietsen kunnen sterk variëren: van € 700 tot meer dan € 3 000. Maar de gebruikskosten zijn niet te vergelijken met die van een auto of zelfs van een bromfiets: € 0,15 tot € 0,20/km. Dat is ongeveer de helft van de prijs per kilometer van een kleine wagen.
Wat kun je verwachten binnen verschillende prijsklassen?
In onze koopwijzer kun je elektrische fietsen vergelijken binnen verschillende prijsklassen:
- Minder dan € 2 000
- Van € 2 500 tot € 3 000
- Van € 3 000 tot € 3 500
- Van € 3 500 tot € 4 000
- Van € 4 000 tot € 4 500
- Meer dan € 4 500
Veiligheidstips bij het rijden op een elektrische fiets
Verkeersregels en voorschriften
Een elektrische fiets moet een aantal wettelijke vereisten respecteren:
- Het vermogen is beperkt tot 250 W
- De assistentie mag enkel in werking treden als je trapt
- De assistentie moet stoppen zodra je 25 km/u haalt
Rijbewijs en verzekering
Voor een gewone elektrische fiets beperkt tot 25 km/u heb je net als voor een gewone fiets geen rijbewijs nodig. Een verzekering is niet verplicht, maar een familiale verzekering blijft aangeraden.
- Voor een Speed Pedelec of als je elektrisch kunt fietsen zonder te trappen, is een verzekering burgerlijke aansprakelijkheid motorvoertuigen verplicht.
- Ook fietsen met garageknop (parkeerassistentie in de vorm van elektrische ondersteuning als je met de fiets aan de hand loopt, bijvoorbeeld om hem in de garage te zetten) moeten voorlopig een verzekering nemen. De overheid werkt echter aan een aanpassing van de reglementering.
In de toekomst kan een specifieke verzekering verplicht worden, maar dit is nu nog niet het geval.
Beschermende uitrusting en accessoires
Er bestaat geen helmplicht, maar een degelijke fietshelm kan veel leed voorkomen bij een val op het hoofd. En dat is volgens ons altijd een goed idee. Vergelijk hier fietshelmen.
Veelgestelde vragen over elektrische fietsen
Hoe verhouden elektrische fietsen zich tot normale fietsen?
Tot voor kort was de markt voor elektrische fietsen goed voor ongeveer de helft van de modellen. We zien elektrische fietsen echter bij meer en meer fietsers en verschillende segmenten (MTB, racefietsen, stadsfietsen, cargobikes...) opduiken. Bepaalde merken hebben zelf de productie van 'gewone' fietsen zonder ondersteuning volledig geschrapt.
Zijn elektrische fietsen geschikt voor alle leeftijden?
Uiteraard. Vroeger zagen we vooral dat elektrische fietsen werden gebruikt door fietsers van een bepaalde leeftijd die graag een duwtje in de rug wilden. Vandaag zien we de elektrische fiets gebruikt worden door alle leeftijden, ook voor woon-werk verkeer of voor korte ritjes in de stad.
Kan ik zelf de accu vervangen?
Een accu vervangen kan je in de meeste gevallen zelf, tenzij die helemaal is ingebouwd in het frame (zoals bijvoorbeeld in de VanMoof). In dergelijk geval moet de fiets naar de hersteller of de leverancier voor het vervangen van de batterij.
Wat is het verschil tussen een elektrische fiets en een speed pedelec?
Een snelle elektrische fiets waarvan de motor ondersteuning biedt tot 45 km/u in plaats van 25 km/u is een "bromfiets klasse P" (voor "Speed Pedelec").
Nieuwe categorie bromfietsen
Een pedelec werkt als een elektrische fiets, maar de elektromotor biedt ondersteuning tot een snelheid van 45 km/u in plaats van 25 km/u bij een gewone elektrische fiets. Omdat een snelle elektrische fiets toch meer heeft van een fiets dan een bromfiets, heeft men in België een nieuwe categorie van bromfietsen in het leven geroepen, de "bromfiets klasse P" (voor "speed Pedelec").
Welke fietsen vallen in de nieuwe categorie "Bromfiets klasse P"?
Het gaat hier over fietsen:
- met een maximaal vermogen van 4 kW
- een ondersteuning tot maximaal 45 km/u
- met een hulpaandrijving die trapondersteuning als hoofddoel heeft
Wij noemen deze fietsen speed pedelecs of snelle elektrische fietsen.
De gewone elektrische fietsen – waarvan de trapondersteuning stilvalt boven 25 km/u – vallen niet onder deze nieuwe regels.
Wat zijn de nieuwe verplichtingen?
Aangezien het in feite om een bromfiets gaat, gelden er bepaalde vereisten:
- Gelijkvormigheidsattest: je moet over een gelijkvormigheidsattest of een certificaat van overeenstemming (COC) beschikken, maar niet op zak hebben.
- Nummerplaat: het is verplicht om de fiets in te schrijven bij de Dienst Inschrijvingen Voertuigen (DIV), net als auto’s. De elektrische fietsen zullen dan ook een kleine nummerplaat krijgen van ongeveer 10 op 12 cm. Deze begint met de letter S.
- Fietshelm: het dragen van een fietshelm is verplicht. De fietshelm moet zijn goedgekeurd conform EN1078 met bijkomende voorwaarde dat de slapen en het achterhoofd beschermd moeten zijn. Indien aan deze norm is voldaan, wordt dat in de helm aangegeven (CE-markering).
- Rijbewijs: je moet minstens 16 jaar zijn en in het bezit zijn van een geldig rijbewijs (zowel een rijbewijs voor een bromfiets als voor een ander voertuig is geldig).
- Verzekering: je moet een BA-verzekering voor de pedelec afsluiten wanneer de elektrische motor ook kan werken zonder te trappen.
- Op deze gemotoriseerde fiets moet je de verkeersregels voor de bromfietsers volgen. Een specifiek verkeersbord met het symbool van een bromfiets en de letter P (speed pedelec) is van toepassing op bestuurders van speed pedelecs.
- Je mag met een speed pedelec geen kinderen vervoeren die jonger zijn dan 3 jaar. Om kinderen tussen 3 en 8 jaar te vervoeren, moet je een geschikt beveiligingssysteem installeren.
Meer info over de verplichtingen vind je bij de FOD mobiliteit.
Waarop letten als je kiest voor een urban e-bike of "hipsterbike"?
Een urban e-bike is een sportieve e-bike met minimalistisch design die vooral door een jonger, stedelijk publiek wordt gebruikt. We hebben enkele modellen aan een test onderworpen in en onze ervaringen neergepend in een dossier. Daaruit blijkt dat er enkele zaken zijn waarmee je rekening moet houden.
Niet altijd welkom bij de fietsenmaker
De fietsen van Cowboy, VanMoof en andere worden vooral online aangekocht. Fysieke winkels of herstelateliers zijn er bij bepaalde merken zo goed als niet, behalve in een paar (zeer) grote steden, denk Brussel, Berlijn, Londen ... Als er iets hapert aan je fiets, is het daardoor niet gemakkelijk om iemand te vinden die je uit de nood kan helpen. Een lokale fietsenmaker zal sowieso voorrang geven aan fietsen die bij hem of haar zijn gekocht. Ook vervangstukken zijn vaak moeilijk vast te krijgen (zeker in deze tijden van onderdelenschaarste) en vragen een lange wachttijd. Je kunt de fabrikant wel proberen te contacteren, maar die communicatie verliep in ons geval niet altijd even vlot. En een onlinetutorial volstaat vaak niet om jouw specifieke probleem op te lossen.
Kleine, moeilijk toegankelijke batterij
Met een gewone e-bike zou je heel wat kilometers moeten kunnen maken, bij een urban e-bike is dat niet zo vanzelfsprekend. De batterij(capaciteit) is vaak zeer klein - ze moet immers passen in het strakke design - en helpt je daardoor hoop en al 50 km, maar vaak slechts 30 km of zelfs nog minder vooruit. Voor in de stad is dat (net) voldoende, voor langere fietstochten zwaar ontoereikend.
Bovendien kun je de batterij soms niet uit de fiets halen (bv. bij VanMoof S3) en moet je dus de hele fiets aan het stopcontact hangen. Niet zo praktisch als je op de derde verdieping woont.
Wettelijk in orde?
In ons land geldt een aantal minimumvereisten voor een fiets om op de weg toegelaten te worden, met name op het vlak van verlichting en reflectoren. Die zitten niet altijd standaard op deze hippe fietsen. Vaak worden ze wel meegeleverd, maar dan is het wel de bedoeling dat je ze er ook effectief op monteert. Ook spatborden behoren meestal niet tot de standaarduitrusting, maar zijn wel een aanrader, tenzij je de fiets enkel bij droog weer wilt gebruiken en hij vooral dient om de muur in je woonkamer/loft/koffiebar te sieren.
Waar moet je nog op letten?
Type
Er bestaat een uitgebreid gamma van elektrische fietsen: stadsfietsen, vouwfietsen, “Hollandse” fietsen, mountainbikes enz. Niet alleen zijn er heel wat verschillen qua vormgeving, maar ook qua rijgevoel, rijcomfort, motor, vermogen, gewicht, batterijautonomie enz. Kies het type fiets op basis van het gebruik dat je voor ogen hebt, je fietshouding, je behoefte aan vering, het gewenste zadeltype enz. Een zogenaamd sportmodel levert bijvoorbeeld sterke prestaties maar heeft een harder zadel.
Gewicht
Dat varieert van 9 tot 30 kg, maar de meeste modellen wegen 17 tot 25 kg. De batterij en het fietsframe zijn bepalend voor het gewicht. Een lichte fiets is wendbaarder, maar een zwaardere is gewoonlijk krachtiger en vergt dus minder inspanningen.
Vermogen
Het vermogen van de batterij wordt uitgedrukt door haar spanning in Volt (V) en haar capaciteit in ampère-uur (Ah). Hoe hoger de spanning (V), hoe krachtiger de fiets. Hoe meer ampère-uur (Ah), hoe hoger de batterijautonomie.
Kwaliteit
Maar liefst 95 % van alle elektrische fietsen is gemaakt in China. Zelfs tussen de beste en de slechtste modellen zijn er weinig verschillen op het vlak van de materialen, de bekleding, de afstelling enz.
Beveiliging
Koop een goed slot. E-bikes worden vaak gestolen.
Vraag een garantiebewijs voor de batterij
Vraag bij aankoop van een e-bike naar het garantiebewijs van de batterij en laat die garantie op de factuur zetten. Als de fabrikant geen twee jaar garantie geeft op die batterij, zal de verkoper niet geneigd zijn om je na één jaar een nieuwe batterij te geven.