Zakendoen in Tunesië

Let op: op dit moment gelden er sancties tegen Tunesië.

Inwoners en maatschappij van Tunesië

Waar nu Tunis is, was ooit het centrum van het Carthaagse Rijk. Na de vernietiging van Carthago door de Romeinen heersten zij er tot de 7^e eeuw. Toen werd de bevolking (vooral Berbers) door Arabieren bekeerd tot de islam.

Na een periode van Franse koloniale overheersing eind 19^e eeuw werd Tunesië in 1956 zelfstandig. Daarna had Tunesië 2 presidenten: Habib Bourguiba en Zine al-Abidine Ben Ali. Dat veranderde met de Arabische Lente van 2011, die in Tunesië begon en zich uitbreidde naar andere Arabische landen. Ben Ali trad af en Tunesië is nu een parlementaire republiek.

Verstedelijkte kust

De Tunesische bevolking bestaat voor twee derde uit Tunesische Arabieren en voor een derde uit Arabische bedoeïenen. De meeste mensen wonen aan de verstedelijkte kust. Een vijfde van de bevolking woont in de hoofdstad Tunis en omgeving. Het zuiden bestaat vooral uit woestijn.

Qua demografie wijkt Tunesië af van de bevolkingsgroei in de rest van Afrika. Het aantal geboorten is een van de laagste van het continent. Toch is nog steeds een kwart van de bevolking jonger dan 15 jaar. Er is veel jeugdwerkloosheid en de armoede is de laatste jaren weer iets toegenomen door hogere levenskosten. Opmerkelijk is ook dat Tunesië een van de weinige landen ter wereld is waar een hoger opleidingsniveau de kansen op een baan verlaagt, vooral voor vrouwen.

Economie van Tunesië

De economie van Tunesië wordt grotendeels gedragen door diensten en industrie. Een minder groot deel (een tiende van de economie) is landbouw. Tunesië exporteert vooral textiel, kleding, voedingsproducten, aardolieproducten, chemische producten en fosfaat. Het meest geëxporteerde product is geïsoleerde draad en het meest geëxporteerde landbouwproduct olijfolie. Toerisme is van oudsher een belangrijke sector voor de Tunesiërs.

Een stimulans voor de economie is dat het Nawara-gasveld nu ook actief wordt. Dat betekent dat Tunesië minder hoeft te importeren en ook kan gaan exporteren.

Recente economische ontwikkelingen

De coronacrisis trof Tunesië zwaar: in 2020 kromp de economie met 9%. Sindsdien veert de Tunesische economie wel terug, maar blijven de groeicijfers vrij laag. De overheidsschuld en de inflatie nemen toe en de werkloosheid schommelt rond 15% van de bevolking.

De Wereldbank publiceerde in 2021 twee rapporten over de economie van Tunesië:

• Tunisia Economic Monitor, Spring 2021: Navigating Out of the Crisis
• Tunisia Economic Monitor, Winter 2021: Economic Reforms to Navigate Out of the Crisis

Meer weten over de recente economische ontwikkelingen? Bekijk de analyse op de website van de Wereldbank.

Handel Nederland - Tunesië

Voor Nederland staat Tunesië op nummer 76 wat betreft landen waar we goederen heen exporteren (voorlopige cijfers 2022). In 2021 bedroeg de export van Nederlandse goederen naar Tunesië € 301,0 miljoen.

Meer weten? De volgende bronnen bieden meer handelscijfers van Tunesië:

• Bekijk het overzicht van de handel tussen Tunesië en Nederland op Trademap van het International Trade Center (ITC). Via criteria kunt u aanpassen of u naar 'import' of 'export' kijkt.
• Bekijk de website van het Centraal Bureau voor Statistiek voor informatie over de handel met Tunesië.
• U vindt het bruto nationaal product, economische groei, demografische gegevens en meer in onze factsheet over Tunesië.

Handelsakkoord EU - Tunesië

De EU en Tunesië hebben sinds 1998 een handelsakkoord. Daarin staan afspraken over afschaffing van invoerrechten voor industriële producten en beperkte verlaging van invoerrechten voor enkele landbouw-, verwerkte landbouw- en visserijproducten. Wilt u weten of uw product in aanmerking komt voor lagere invoerrechten? Raadpleeg dan onze informatie over handelsakkoorden.

Zakelijke kansen in Tunesië

Landbouw

Met name verbetering van de waardeketens in de Tunesische landbouw biedt veel kansen. De waardeketens zijn in Tunesië nog niet zo ontwikkeld als in Nederland en er is vraag naar de kennis om ze te verbeteren. Lees in de rapporten hieronder meer over de waardeketens van zuivel, aardappelen en tomaten. Denk aan deze mogelijkheden:

• veevoerderproductie;
• opslag in boerderijen;
• verbetering agrologistiek;
• materiaal en knowhow voor zaadproductie;
• verbeteringen in de aardappelverwerkingindustrie;
• landbouwapparaten voor kleine stukken land;
• tuinbouwproductie;
• mechanisatie.

In opdracht van de landbouwraden op de ambassades in Rabat en Algiers is er een studie uitgevoerd naar watergebruik in de landbouw in Marokko, Algerije en Tunesië. De rapporten schetsen de kansen voor Nederlandse bedrijven in deze landen. Bekijk de rapporten op de website van Agroberichten Buitenland.

Retail

Ook in de retail zijn er kansen. Met de opening van Tunisia Mall (37.000 m², 80 winkels) in 2015 kwamen ook internationale merken naar het land. Franse hypermarchés, zoals Carrefour en Géant, hebben er vestigingen geopend.

Heeft u vragen over zakelijke kansen in Tunesië? Of bent u op zoek naar zakenpartners? Neem dan contact op met onze landenexperts voor Tunesië. Zij kunnen u meer vertellen over de sectoren en u helpen met het voldoen aan de wet- en regelgeving.

Ondernemen in Tunesië

Sancties

Wanneer u zakendoet met Tunesië moet u rekening houden met de sancties tegen Tunesië die op dit moment gelden.

Ease of Doing Business

Bij de Wereldbank vindt u informatie over alle praktische zaken die komen kijken bij het starten van een eigen bedrijf in Tunesië. In de rubriek 'Ease of Doing Business' vindt u informatie over bouwvergunningen, de registratie van onroerend goed en het betalen van belastingen. Tunesië staat op plaats 78 in de Ease of Doing Business (2020).

Let op: De Wereldbank heeft onregelmatigheden gevonden in de ranglijsten van 2018 en 2020. Na intern onderzoek (pdf) is besloten om met de Doing Business-rapporten te stoppen. De Wereldbank werkt momenteel aan de nieuwe methode B-READY om een betrouwbare ranglijst te maken. Deze is nog niet beschikbaar. Kijk voor updates op de website van de Wereldbank.

Tunesië is aangesloten bij de Unie van de Arabische Maghreb (Arabischtalig), waar ook Marokko, Algerije, Libië en Mauritanië bij aangesloten zijn.

Hulp bij financiering nodig?

Rijksdienst voor Ondernemend Nederland helpt u graag uw financiering rond te krijgen. Lees op onze pagina Subsidies en financiering voor internationaal ondernemen hoe wij u kunnen helpen.

Kijk ook in de Subsidiewijzer welke subsidies er voor Tunesië mogelijk zijn.

Internationaal maatschappelijk verantwoord ondernemen (IMVO)

Zakendoen in Tunesië biedt kansen, maar kent ook uitdagingen. Deze vragen om een goede voorbereiding. Zo moet u zich houden aan de geldende sancties. Let er op dat u op een maatschappelijk verantwoorde manier onderneemt in het buitenland.

De Nederlandse overheid verwacht dat u de risico's voor mens en milieu in uw eigen bedrijfsvoering en internationale waardeketen in kaart brengt, en dat u negatieve gevolgen voorkomt en aanpakt. Ook moet u hierover communiceren. Dit heet due diligence (gepaste zorgvuldigheid). Hierbij volgt u de OESO-richtlijnen voor multinationale ondernemingen over maatschappelijk verantwoord ondernemen.

Breng risico's in kaart

De volgende bronnen geven een indruk van de IMVO-risico's in Tunesië. Het is belangrijk dat u de risico's ook verder onderzoekt, voordat u in dit land zakendoet. En dat u op de hoogte blijft van de lokale situatie en ontwikkelingen.

• MVO Risico Checker (MVO Nederland)
• Corruption Perceptions Index (Transparency International)
• Human Development Index (Verenigde Naties)
• Status van conflicten (Crisis Group)
• ThinkHazard (Wereldbank)
• Reisadvies (Ministerie van Buitenlandse Zaken)

Meer weten of hulp nodig?

• RVO biedt ondernemers informatie over maatschappelijk verantwoord ondernemen. De Nederlandse ambassade ondersteunt u met informatie en contacten.
• Het IMVO-steunpunt helpt u op weg met advies en informatie om maatschappelijk verantwoord ondernemen en due diligence toe te passen.

Exportregels voor Tunesië

Documenten en procedures

De volgende bronnen bieden informatie over exportregels:

• De Kamer van Koophandel heeft meer informatie over exportdocumenten.
• De Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit (NVWA) geeft informatie over exportprocedures bij dierlijke producten en plantaardige producten.
• De online portal Access2Markets van de Europese Commissie bevat de belangrijkste exportregels en praktische tips voor Tunesië. Heeft u niet eerder met Access2Markets gewerkt? Lees dan eerst ons stappenplan voor Access2Markets.

Tijdelijke invoer

Tunesië is ondertekenaar van de ATA-conventie, dus u kunt bij tijdelijke invoer in de meeste gevallen een ATA-carnet gebruiken.

Export strategische goederen

Op Rijksoverheid.nl vindt u meer informatie over de export van militaire en dual-use goederen (goederen die ook militair gebruikt kunnen worden).

Halalcertificaat

Bij export van een groot aantal producten naar Tunesië is een halalcertificaat vereist. Het productieproces en alle materialen die tijdens transport en opslag in aanraking komen met deze producten moeten voldoen aan de vereisten van de islamitische wet. Er zijn wereldwijd (nog) geen uniforme normen en certificeringsvereisten voor halalproducten. Het is voor u van belang te onderzoeken welke specifieke producteisen er gelden in Tunesië. Bekijk meer informatie over halalcertificering.

Hulp van de ambassade

De ambassade in Tunis staat klaar om u te helpen bij al uw ondernemersvragen. De medewerkers ter plekke kennen de lokale markt, signaleren kansen en geven praktische tips. Bovendien kunnen zij deuren openen die voor anderen gesloten blijven.

Lijkt de plaatselijke overheid niet mee te willen werken of zijn er andere drempels? Vaak kent de ambassade de mensen die deze obstakels weg kunnen nemen. Bij zakelijke conflicten kunnen de ambassademedewerkers u in contact brengen met juristen en fiscalisten.

Bekijk de contactinformatie van de ambassade op de website Nederland Wereldwijd. Daar vindt u ook het reisadvies voor Tunesië.

Hulp voor Tunesische jongeren in de landbouw: PADEO-pilot

In Tunesië is de Nederlandse ambassade in samenwerking met RVO en het ministerie van Buitenlandse Zaken een pilot gestart voor een nieuwe manier van werken in ontwikkelingssamenwerking: PADEO. Dat staat voor Programmatic Approach Sustainable Economic Development. PADEO richt zich op het stimuleren van werkgelegenheid voor jongeren in de agrofoodsector. De meerderheid van de werkloze jongeren leeft op het platteland van Tunesië.

Meer weten over deze pilot? Lees het Engelstalige artikel 15 July is World Youth Skills Day! op de website van Youth at Heart. Heeft u vragen voor de ambassade in Tunis over dit project? Neem dan contact op met de ambassade.

Meer weten?

• Bekijk onze landingspagina voor Zakendoen in Afrika.
• Kijk bij World Integrated Trade Solution (een initiatief van de Wereldbank en UNCTAD) voor statistieken over Tunesië.
• Het Centraal Bureau voor Statistiek (CBS) biedt statistieken over onze handel met Afrika en Tunesië.
• Ook de website van het Tunesische Institut National de la Statistique vindt u statisteken.
• Kijk wat handelsakkoorden en handelsbelemmeringen voor uw handel kunnen betekenen.
• Bekijk onze Do's-and-don'ts in Tunesië voor tips over de Tuneisische zakencultuur.
• Bent u nog aan het oriënteren? Probeer dan de Exportwijzer.