Hoe gevaarlijk is de Aziatische hoornaar voor mensen? 5 vragen en antwoorden over de 'terrorwesp'

Moeten we bang zijn voor de Aziatische hoornaar?

Als hij alleen is, is hij niet agressief of opdringerig. Maar let op: in de buurt van zijn nest kan hij, net als andere wespen, flink defensief worden. "Je moet niet om je heen meppen of bij een nest gaan rommelen, maar normaliter is hij redelijk ongevaarlijk", zegt Wilfred Reinhold, voorzitter van het platform Stop invasieve Exoten.

Net als gewone wespen kan de Aziatische hoornaar steken. Maar omdat het een groter exemplaar is met een langere angel, zal een steek pijnlijker aanvoelen. Als je allergisch bent, is het raadzaam zo snel mogelijk contact op te nemen met een arts.

De kans dat je door een hoornaar wordt gestoken, is overigens kleiner dan dat je door een gewone wesp wordt gestoken. Hoornaars komen namelijk niet af op zoetigheid en eten, meldt de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA).

Er is overigens één hoornaar die wel mensenlevens in gevaar kan brengen. Dat is de Aziatische reuzenhoornaar (Vespa Mandarinia). Momenteel komt die alleen in het verre oosten voor. Maar deze soort is dus zeker niet te verwarren met de Aziatische hoornaar die nu oprukt in Nederland.

De Aziatische hoornaar is groter dan de normale 'limonadewesp', maar wat kleiner dan de Europese hoornaar. "Aziatische hoornaars zijn dus niet de enorme monsterwespen waarvoor ze vaak worden uitgemaakt", aldus de NVWA. De invasie exoot, die in 2004 via Chinees aardewerk in Frankrijk terecht kwam, is grotendeels zwart van kleur, terwijl zijn Europese soortgenoot gele en roodbruine kleuren heeft.

De Aziatische hoornaar heeft zwarte antennes en een geel uiteinde aan de poten. Het achterlijf wordt gekenmerkt door twee smalle en één brede oranje band. De Europese hoornaar heeft dan weer opvallende rode poten, veel rood aan de kop en op het borststuk en geel op bijna alle achterlijfssegmenten.

Aziatische hoornaars zijn actief van april tot november, met een piek in augustus en september. Bevruchte koninginnen overwinteren alleen of in kleine groepjes. Bijvoorbeeld onder schors, in de bodem of in plantenpotten. In tegenstelling tot de Europese hoornaar, is de Aziatische hoornaar alleen overdag actief.

Maak een scherpe foto of een filmpje van de hoornaar, onthoud de locatie en zet de gegevens en beelden op waarneming.nl. Sommige insecten lijken op de Aziatische hoornaar, dus controleer de kenmerken voordat je een melding doet. Als je bevestiging krijgt dat het inderdaad om een Aziatische hoornaar gaat, is de tijd van het jaar van belang voor de vervolgstappen.

In de periode april tot en met juni gaat het waarschijnlijk om een koningin die een nest maakt. Kijk of je die kunt vangen. Ook kan de koningin worden gedood in de vriezer. "Kijk of u het voorjaarnest van de Aziatische hoornaars kunt vinden, en laat dat verwijderen door een (professionele) bestrijder", meldt de NVWA. Volgens verschillende instanties is het zeker niet raadzaam om dat zelf doen.

Is de hoornaar gespot tussen juli tot en met september? Dan gaat het waarschijnlijk om een zogenoemde werkster van de Aziatische hoornaar. Deze kan worden voorzien van een zendertje om het nest te vinden. "Kijk in welke richting de werkster wegvliegt en markeer de richting op een plattegrond van de locatie", luidt het advies van de NVWA. "Ziet u meer werksters? Markeer hun wegvliegrichting dan ook op de plattegrond en geef dat ook door. Dit helpt om het nest om te sporen."

EIS Kenniscentrum Insecten beoordeelt waarnemingen van nesten. Experts geven het door aan de provincie waarin het nest is aangetroffen. De provincie beslist wat er met het nest gebeurt. De hoornaar kan overigens ook nog van oktober tot en met december worden gespot. Het gaat dan waarschijnlijk om een koningin. Je kan die zelf proberen te vangen en doodmaken in de vriezer. Er is geen nest.

De Aziatische hoornaar is schadelijk voor honingbijen, wilde bijen en andere insecten, en is daarom op de zogeheten Unielijst gezet. Dit is een lijst met invasieve exotische planten en dieren die in de hele Europese Unie bestreden moeten worden.

Wilfred Reinhold, voorzitter van het platform Stop invasie exoten: “Om verspreiding zoveel mogelijk te voorkomen, is het belangrijk dat de nesten snel opgespoord en vernietigd worden. Daarbij spelen burgers een essentiële rol, want zonder waarnemingen kunnen de provincies, die verantwoordelijk zijn voor de aanpak, niet in actie komen."

Ziet u dus een grote donkere wesp, waarvan het achterlijf bijna geheel zwart is met een kleine geeloranje vlek aan het uiteinde, en waarbij de poten gele uiteinden hebben? Dan is het vanaf deze tijd in het jaar waarschijnlijk een werkster van de Aziatische hoornaar. Deze kan worden voorzien van een zendertje om het nest te vinden. Dood haar dus niet. Probeer haar te vangen of zet haar op de foto en doe een melding via Waarneming.nl. Dat kan zelfs zonder je eerst te registeren.”

De regionale omroep L1 ging op pad met een bestrijder van nesten.