Samenvatting verkiezingsuitslagen: lokale partijen winnen glansrijk

Groningen kleurt geel van de lokale partijen na de afgelopen verkiezingen
© RTV Noord
Lokale partijen hebben in veel Groninger gemeenten hun positie verstevigd. Ze haalden bij de gemeenteraadsverkiezingen meer stemmen en zetels ten opzichte van landelijke partijen.

Lokale partijen winnen

Ten opzichte van de vorige verkiezingen in 2018 steeg het aantal zetels van lokale partijen in de provincie Groningen van 55 naar 84. De lokale partijen snoepen de zetels vooral van de landelijke partijen af. De SP, het CDA en de VVD leden in de provincie de grootste verliezen. Ook de PvdA en de ChristenUnie leverden provinciebreed enkele zetels in.
D66 en de PVV zijn landelijke partijen die wonnen, net als de Partij voor de Dieren, die alleen in Stad meedeed. De PVV deed in Oldambt en Westerwolde voor het eerst mee. De uitslagen samengevat:

Groningen: GroenLinks blijft de grootste

GroenLinks blijft de grootste partij in de gemeente Groningen, al gaat de partij van 11 naar 9 zetels. Student en Stad wint verrassend 2 zetels en komt uit op 3 zetels. Nieuwkomer Partij voor het Noorden vestigt zich met 2 zetels in de gemeenteraad. De Partij voor de Dieren krijgt er een zetel bij.
SP, VVD en ChristenUnie verliezen zetels. Voor fusiepartij Stadspartij 100% Groningen bleef het gewenste succes uit; de partij krijgt 4 zetels, net zoveel als Stadspartij en 100% Groningen samen haalden bij de vorige verkiezingen.
Nieuwkomer Forum voor Democratie haalt 1,7 procent van de stemmen. Dat is onvoldoende voor een zetel. Hetzelfde geldt voor nieuwkomers Partij voor de Zuinigheid, BVNL en Lijst Blanco Teunis Dokter.

Westerkwartier: grote zege voor VZ

In Westerkwartier maakt VZ Westerkwartier een grote sprong. De partij was even groot als ChristenUnie met 6 zetels, maar waar de christelijke partij op 6 zetels blijft, mag VZ nu rekenen op 10 zetels in de raad. Ook de lokale partij Sterk Westerkwartier stijgt, van 2 naar 3 zetels.

Het Hogeland: GemeenteBelangen op eenzame hoogte

In gemeente Het Hogeland blijft Gemeentebelangen ongenaakbaar. De partij behoudt z'n 8 zetels, en blijft daarmee met afstand de grootste partij. Hogeland Lokaal Centraal komt sterk binnen, met 3 zetels.
Veel verschuivingen vielen er in Het Hogeland niet te noteren. Niet alleen GemeenteBelangen hield z'n zeteltotaal. Dat deden ook de ChristenUnie en Partij van de Arbeid (blijven op 4) en GroenLinks (3).

Midden-Groningen: enorme winst voor BBB-LMG, maar GemeenteBelangen de grootste

De gemeente Midden-Groningen kent twee absolute winnaars. GemeenteBelangen ging van 5 naar 8 zetels en wordt de grootste partij, terwijl de combinatie Leefbaar Midden-Groningen/BBB van één naar maar liefst 6 zetels groeide.
Bijna alle andere partijen verloren. Zo gaat de Partij van de Arbeid van 5 naar 4 zetels, terwijl de SP van z'n 5 zetels twee moet inleveren. VVD wordt in Midden-Groningen gehalveerd en gaat van 4 naar 2 zetels.

Oldambt: GemeenteBelangen nu naast PvdA

Gemeentebelangen is de gedeelde winnaar van de verkiezingen in Oldambt. De partij wint een zetel en komt uit op 4 zetels.
Net als vier jaar terug is de PvdA met 4 zetels ook een van de twee grootste partijen in Oldambt. De SP, die vier jaar terug 4 zetels haalde, halveerde.
GroenLinks en de PVV komen met een zetel nieuw in de raad. De VVD levert er een in.

Westerwolde: PVV vierde partij

Er waren vele ogen gericht op de gemeente waarin Ter Apel ligt, maar nieuwkomer PVV is niet de grootste partij van Westerwolde geworden. PVV haalt er 3 zetels, goed voor de vierde grootste partij. GemeenteBelangen Westerwolde blijft de grootste partij (6 zetels), gevolgd door de PvdA (5).
Het CDA zorgt in Westerwolde voor een verrassing: in tegenstelling tot de meeste Nederlandse gemeentes stijgt de partij hier van 3 naar 4 zetels. Ecologisch Alternatief komt met een zetel nieuw de raad in.

Veendam: GroenLinks keert niet terug

In Veendam blijft GemeenteBelangen Veendam de grootste partij met zeven zetels. PvdA is als tweede partij wel sterker geworden: van 4 naar 5 zetels. Lokale partij VUK kon niet profiteren van de belangstelling voor lokale partijen en blijft op 2 zetels. GroenLinks keert niet terug in de gemeenteraad van Veendam.

Stadskanaal: ChristenUnie blijft de grootste

Lokaal Betrokken is de winnaar van de verkiezingen in Stadskanaal: van één naar drie zetels. ChristenUnie behoudt vijf zetels en blijft de grootste partij.
Dat lukte het CDA niet. De Christendemocraten verloren een zetel en en gaan van vijf naar vier. Ook de SP moet in Stadskanaal een zetel inleveren. De socialisten gaan van vier naar drie zetels.

Pekela: Samen voor Pekela nu de grootste

In de kleinste gemeente van Groningen is een lokale partij de grootste geworden. Samen voor Pekela had al drie zetels, maar zag concurrent SP van 4 naar 3 zetels gaan én kreeg meer stemmen. De verloren zetel van SP ging naar GroenLinks, dat van 1 naar 2 zetels ging.

Opkomst varieert

De opkomst in de provincie Groningen was 51,9 procent. Officieel is dat hoger dan bij vorige verkiezingen, maar in de meeste gemeenten was er hiervoor sprake van herindelingsverkiezingen. Bij herindelingsverkiezingen is de opkomst aaltijd aanmerkelijk lager dan bij reguliere gemeenteraadsverkiezingen.
Landelijk is de opkomst van zo'n 54 procent naar zo'n 50 procent gedaald. Een daling in opkomst zien we ook bij Groningse gemeenten die vier jaar terug reguliere verkiezingen hadden. De opkomst in Stadskanaal was het laagste van de provincie. 41,9 procent van de kiesgerechtigden is gaan stemmen, tegen 47,5 vier jaar terug. Ook in andere gemeenten zonder herindeling is de opkomst gedaald.
In Eemsdelta waren geen verkiezingen omdat de gemeente pas geleden herindelingsverkiezingen had. Daarom is de gemeente grijs weergegeven op de kaart bovenaan dit artikel.