Nederland heeft een van de drukste spoorwegen van Europa. En die drukte zal naar verwachting nog groter worden. Tot een afstand van 300 meter kunnen trillingen van treinen zorgen voor ernstige hinder en ernstige slaapverstoring bij mensen die daar wonen. Van deze groep (16 jaar en ouder) had 11 procent in 2021 last van bijvoorbeeld irritatie, boosheid en onbehagen. Het gaat naar schatting om 126.500 personen. Bij 13 procent is de slaap ernstig verstoord. Dit komt vooral door goederentreinen. Dat blijkt uit onderzoek van het RIVM. Deze resultaten bevestigen de uitkomsten van onderzoek uit 2013.
Meer hinder en slaapverstoring door goederentreinen
Vooral de trillingen door goederentreinen veroorzaken hinder en slaapverstoring. Van de deelnemers geeft 22,6 procent aan dat goederentreinen zorgen voor ernstige hinder. Voor ernstige slaapverstoring is dit 18 procent van de deelnemers. Deze getallen zijn voor reizigerstreinen veel lager (8 en 6 procent). Mensen die aan hogere trillingsniveaus blootstaan of dichter bij het spoor wonen rapporteren vaker ernstige hinder door trillingen van goederentreinen. De relatie tussen de afstand tot het spoor en de hinder die mensen ervaren is veel duidelijker voor goederentreinen dan voor reizigerstreinen.
Invloed van geluid en persoonlijke situatie
In welke mate mensen worden gehinderd of slaapverstoord door trillingen van treinen hangt ook samen met de hinder of slaapverstoring die mensen door het geluid van treinen ervaren. Daarnaast heeft de sociale en persoonlijke situatie hier invloed op. Mensen zijn vooral bezorgd dat door de trillingen schade ontstaat of dat de waarde van de woning daalt. Ook het voelen, zien of horen trillen van ramen, deuren of serviesgoed, beïnvloedt de mate van hinder. De acceptatie van trillingen en verwachtingen voor de toekomst zijn ook van invloed.
Verbeteringen van het onderzoek vergeleken met 2013
De resultaten van dit onderzoek bevestigen veel van de resultaten uit 2013. In vergelijking met 2013 is het gebruikte rekenmodel beter in staat om in te schatten aan hoeveel trillingen mensen blootstaan. De uitkomsten zijn hierdoor meer betrouwbaar. Het model is minder geschikt om trillingen in te schatten in de buurt van tunnels, spoorbruggen en sporen die naast elkaar liggen. Deze gebieden zijn daarom in dit onderzoek niet meegenomen.
Bevestiging van resultaten biedt handvatten voor beleid
Voor geluid van treinverkeer bestaat wetgeving. Voor trillingen door treinen niet of nauwelijks. Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW (Infrastructuur en Waterstaat)) kan de resultaten van dit onderzoek gebruiken om beleid en regelgeving te ontwikkelen.
Uit dit onderzoek blijkt dat naast de blootstelling aan trillingen, ook sociale en persoonlijke omstandigheden van invloed zijn op de mate van hinder en slaapverstoring. Het RIVM beveelt daarom aan om bij het nemen van maatregelen ook met deze omstandigheden rekening te houden.
Het RIVM deed dit onderzoek in opdracht van het ministerie van IenW.