Rood, oranje, geel, groen, blauw, indigo en violet. Dat zijn de zeven kleuren van de regenboog. Of toch niet? Vaak wordt beweerd dat de regenboog uit zeven kleuren bestaat, maar dat is onzin. Het zijn er veel meer. Hoeveel kleuren heeft de regenboog echt?
Welke kleuren heeft de regenboog?
Licht lijkt wit, maar bestaat uit een heleboel kleuren. Die kleuren komen tevoorschijn als het licht gebroken wordt. Dit is ook de reden dat de zee vaak blauw is. Als zonlicht op regen, mist, dauw of nevel schijnt, breekt het in de druppels en zie je alle kleuren van de regenboog. Dat zijn er meer dan zeven. Het kleurenspectrum is een schaal waarin alle zichtbare kleuren geleidelijk in elkaar overvloeien.
De regenboog bevat dus niet alleen rood en oranje, maar ook alles ertussenin. Dat wij zeven ‘stroken’ licht zien, is gezichtsbedrog. Ons brein knipt de vloeiende schaal op in een beperkt aantal kleuren. Allerlei geeltinten worden in ons hoofd samengevoegd tot een strook, en die krijgt van onze hersenen het stempel ‘geel’.
Newton telde slechts zeven kleuren in de regenboog
Het is deels de schuld van Isaac Newton (1643-1727). Hij toonde aan dat licht uit verschillende kleuren bestaat. Ook stelde hij dat de regenboog zeven kleuren telde. Dat hij het hele kleurenspectrum versimpelde tot zeven kleuren, heeft behalve met gezichtsbedrog vast ook te maken met het feit dat mensen, en wetenschappers van Newtons generatie zeker, de wereld graag ordenen.
En waarom telde hij zeven kleuren, en niet zes of acht? Dat zal ermee te maken hebben gehad dat zeven sinds de Oude Grieken een bijna magisch getal was. Zo goed als alles kon je opdelen in zeven, zo leek het: het aantal dagen in de week, het aantal muzieknoten in een toonladder, het aantal zonden, en dus ook het aantal kleuren in de regenboog.
Waarom hebben de kleuren van de regenboog altijd dezelfde volgorde?
Een regenboog heeft dus veel meer dan zeven kleuren, maar je ziet ze wel altijd in dezelfde volgorde. Hoe komt dat? Wanneer je een regenboog ziet, sta je altijd met je rug naar de zon toe. Het licht van de zon wordt gebroken door regendruppels, maar niet alle kleuren uit het zonlicht breken vanuit dezelfde hoek. Elke kleur heeft een eigen golflengte. Rood wordt het minst goed gebroken en zie je daardoor bovenaan de regenboog. Blauw wordt juist heel goed gebroken en staat daardoor een stuk lager. Hierdoor is de volgorde van de kleuren altijd hetzelfde en is een regenboog boogvormig.
Wil je de volgorde van de kleuren van de regenboog makkelijk onthouden? Daar is een ezelsbruggetje voor: roggbiv. Rood, oranje, geel, groen, blauw, indigo en violet.
