Hoe weet ik of een lichtpuntje een ster of een planeet is?
Bij een snelle blik naar de hemel is dat best moeilijk te zeggen. Het belangrijkste verschil is dat planeten zich sneller voortbewegen. Maar dat gaat niet zó snel dat je een verschil in positie ziet als je even binnen koffie bent wezen halen. Een ander verschil is dat planeten veel dichterbij staan. Ze bewegen om onze eigen zon, net als de aarde.
Sterren staan veel en veel verder weg. Het gevolg is dat sterren knipperen (dat komt door verstoringen in de dampkring) en planeten niet. In verrekijkers en telescopen ogen planeten als kleine schijfjes. Sterren staan zo ver weg dat ze zelfs met krachtige telescopen niet meer dan lichtpuntjes blijven.
Welke planeten kan ik zien?
Van de negen planeten die om de zon draaien (de negende, Pluto, is eigenlijk een dwergplaneet) zijn er met het blote oog vier goed te zien: Venus, Mars, Jupiter en Saturnus. Soms is ook Mercurius te zien. Al die planeten staan niet altijd op hetzelfde moment aan de hemel. Je kunt bijvoorbeeld hier kijken om te checken waar een planeet zich bevindt.
Waarom is het zo bijzonder om een planeet te zien?
Planeten zijn de buitenaardse werelden die zich het dichtst bij ons bevinden. Je bent nog steeds jaren onderweg als je erheen zou willen, maar dan kóm je ook ergens. Venus is ongeveer even groot als de aarde maar heeft zo'n dicht wolkendek dat de warmte van de zon amper kan ontsnappen. Het is er zo'n 480 graden Celsius. Na de zon en de maan is Venus het helderste object aan de hemel, veel helderder dan de sterren.
Mars is half zo groot als de aarde en heeft een rode kleur (dat is vaak met het blote oog en in elk geval met een verrekijker te zien). Op en rond Mars zijn ruimtevaartuigen van verschillende landen actief. Jupiter is de grootste planeet van ons zonnestelsel: de aarde zou er 1321 keer in passen. Het is een enorme gasbol die in een bak water zou blijven drijven.
Wat is de mooiste planeet?
Dat is toch wel Saturnus, de planeet met de ringen. Die zijn zichtbaar met een goede verrekijker op een statief, maar liefst natuurlijk met een telescoop. De ringen bestaan uit rotsen, stof en ijs. Het zijn vermoedelijk restanten van manen die in het verre verleden met elkaar zijn gebotst.
Tekst gaat verder onder de afbeelding
Is er leven op de planeten die ik kan zien?
Op Venus is het zo heet dat metaal zou smelten. Jupiter en Saturnus bestaan vooral uit gas. Blijft over: Mars. Er zijn aanwijzingen dat er in het verre verleden water op de planeet is geweest. Het is goed mogelijk dat we ooit sporen vinden van leven dat er ooit is geweest. Verwacht dan geen voetstappen van groene mannetjes: het zullen hooguit microben zijn. Het is ook nog mogelijk dat zich primitief leven heeft ontwikkeld op Europa, een maan van Jupiter, en Titan, een maan van Saturnus. Beide manen kun je met een goede verrekijker zien. Om het leven te vinden zullen we er toch echt naartoe moeten.
