Echografie van de longen

Bij de meeste kinderen kan een pneumonie op grond van klinische verschijnselen worden vastgesteld. Soms is het toch nodig aanvullend beeldvormend onderzoek te doen en dan vragen we meestal een röntgenfoto van de thorax aan. De laatste jaren wordt echografie steeds meer gebruikt voor verschillende indicaties en in toenemende mate ook voor ziekten van de longen. Australische onderzoekers vergeleken de waarde van een longechografie met een voor-achterwaartse thoraxfoto. Hiervoor includeerden ze alle kinderen die zich meldden op de spoedeisende hulp van een groot ziekenhuis. Een ervaren echografist trainde een eerstejaars assistent in opleiding tot spoedeisendehulparts en een student geneeskunde in het herkennen van relevante afwijkingen; deze twee deden uiteindelijk alle echo’s. De tekenen van een pneumonie bij longechografie zijn verdichtingen, al dan niet met een luchtbronchogram. Een echografie werd gedaan bij kinderen bij wie al een thoraxfoto was gemaakt. De echografist was niet op de hoogte van klinische parameters of van de uitslag van de thoraxfoto. Achteraf werden de interpretaties van de echo’s vergeleken met de uitslag van de thoraxfoto.

De onderzoekers analyseerden de gegevens, verkregen bij 97 deelnemende kinderen met een gemiddelde leeftijd van  2,4 jaar (interkwartielspreiding 1,1 tot 4,3). De berekende positief voorspellende waarde was 70% (95%-BI 57 tot 82%), de negatief voorspellende waarde was 90% (95%-BI 76 tot 97), de positieve likelihood ratio was 2,8 (95%-BI 1,9 tot 4,2) en de negatieve likelihood ratio 0,1 (95%-BI 0,05 tot 0,3). In de loop van het onderzoek steeg de positieve likelihood ratio tot 3,2 (95%-BI 1,7 tot 6,2).
Deze gegevens betekenen dat, ook in de handen van relatief onervaren onderzoekers, longechografie bijna net zo goed presteert als de thoraxfoto. Voordelen van echografie zijn dat er minder stralenbelasting is, dat het kind niet naar een andere afdeling hoeft en dat het goedkoper is. Dit onderzoek is een verdere uitbreiding van het vertrouwen in pulmonale echografie. Het spectrum van afwijkingen die betrouwbaar kunnen worden gevonden, breidt zich steeds verder uit: niet alleen consolidaties en pleuravocht maar ook een pneumothorax kan eenvoudig aan het bed worden vastgesteld, zowel bij oudere kinderen als bij pasgeborenen. Spoedeisendehulpartsen gebruiken echografie steeds vaker en het lijkt een kwestie van tijd voordat ook de kinderarts de echograaf net zo gemakkelijk hanteert als de stethoscoop.

Literatuur

Lissaman C, Kananauptom P, Ong, Tessaro M, Long E, O’Brien A. Prospective observation study of point-of-care ultrasound for diagnosing pneumonia. Arch Dis Child. 2019;104:12-18.
Rea G, Sperandeo M, Di Serafino M, Vallone G, Tomà P. Neonatal and pediatric thoracic ultrasonography. J Ultrasound. 2019, doi: 10.1007/s40477-019-00357-6. [Epub ahead of print]