Kick Out Zwarte Piet houdt er eind 2025 mee op: ‘Sinds 2010 heeft Nederland heel veel stappen gezet’

Op 5 december 2025 stoppen actiegroep Kick Out Zwarte Piet (KOZP) en de achterliggende anti-racisme-organisatie Nederland Wordt Beter met hun werk. Dat zegt Jerry Afriyie, voorman van de organisatie, woensdag op X. Op de website van Nederland Wordt Beter is te lezen dat de stichting er al langer naar streefde „om zichzelf in 2025 op te heffen”.

Nederland Wordt Beter stelde zichzelf in de eerste jaren drie doelen om in 2025 behaald te hebben: een nationale herdenking van het slavernijverleden, een Sinterklaasfeest zonder Zwarte Piet en structurele educatie over het koloniale verleden en slavernij. Volgens Afriyie gaat alles „volgens plan”. „We zijn er nog niet, maar we zijn goed op weg. Sinds 2010 heeft Nederland heel veel stappen gezet.” Zo is hij blij met de nationale herdenking van het slavernijverleden op 1 juli, waar steeds meer aandacht voor is.

Ook vindt hij het positief hoe de publieke opinie over zwarte piet is veranderd. Waar voor de oprichting van KOZP in 2010 pieten nog standaard zwart werden geschminkt, zijn er sinds 2019 alleen nog roetveegpieten bij de landelijke intocht. In 2021 bleek uit een inventarisatie onder 210 gemeenten door Het Parool dat de meeste afzonderlijke gemeenten ook gebruikmaken van roetveegpieten (123). In 10 gemeenten waren alleen zwarte pieten te zien; in 32 gemeenten kwamen die voor in combinatie met roetveegpieten.

Geen seconde later

„We hebben veel verandering gezien, maar we willen die geworteld zien raken”, zegt Afriyie. „Zodat intochtcomités na 2025 niet meer twijfelen. Elke twijfel, elke groeipijn, willen we de komende tijd nog weghalen.”

De komende maanden zal de actiegroep zich vooral richten op plaatsen in Nederland waar zwarte piet nog steeds opduikt. „Toen we startten, was het van: ‘Je lult, er is niks mis met zwarte piet.’ Nu weten veel mensen dat piet moet veranderen, maar zitten sommigen nog in een rouwproces om het verlies van zwarte piet. Waar nodig gaan we de komende tijd nog protesteren, maar we gaan ook zeker nog de dialoog aan en zullen ervaringen uitwisselen.”

Regelmatig flinke weerstand

Protestacties van KOZP stuiten met regelmaat op flinke weerstand, en op geweld. In het eerste jaar dat de organisatie actie voerde, werden Afriyie en mede-oprichter Quinsy Gario hardhandig gearresteerd door de politie in Dordrecht. De Nationale Ombudsman oordeelde later dat dat onterecht en buitenproportioneel was. In 2021 werden vreedzame demonstranten in Volendam bekogeld met eieren, etensresten en vuurwerk. Een jaar later gebeurde hetzelfde in Staphorst, waar ook een bus met demonstranten werd klemgereden en iemand probeerde een brandende fakkel in de bus te duwen. Afgelopen december werden demonstranten ook weer bekogeld in De Lier.

Afriyie zegt niet het gevoel te hebben dat de vooraf gestelde deadline nu te vroeg komt. „We gaan er de komende maanden zeker voor zorgen dat we in 2025 het huis verlaten met wat we voor ogen hadden. Als dat betekent dat we ons daar 48 uur per dag voor moeten inzetten, dan is dat maar zo, maar de deur gaat geen seconde later dicht dan het plan was.”