Een andere, jongere Matthijs had een coach die je Van Nieuwkerk had gegund

De timing was top. Vrijdagavond half negen, de Volkskrant zette het tien pagina’s tellende onderzoek uit de zaterdagkrant alvast online. Zo konden alle talkshows het hele weekend lang praten over dé talkshow. Bij Jinek en Op1 gebruikten de presentatoren identieke woorden om De wereld draait door te beschrijven. Uniek, succesvol, briljant en best bekeken. Ook over de presentator Matthijs van Nieuwkerk niets dan lof en bewondering, direct gevolgd door de verbazing dat hij met zijn tirannieke gedrag en driftbuien het leven van zo veel van zijn redacteuren zuur maakte, en zelfs verziekte.

Waren de gasten van de vrijdagavondshows in aller haast opgetrommeld? Vast niet. Het rommelde al langer in Hilversum, er zat iets groots aan te komen. Op1 had Omroep Max-directeur Jan Slagter en voormalig RTL-programmadirecteur Bert van der Veer. Die laatste schudde nóg wat namen uit zijn mouw van mediamannen met een agressieregulatie-probleem. Joop van den Ende, John de Mol, Rudi Carrell. Gek, vonden de mannen, dat de bazen van Matthijs, zo overduidelijk medeverantwoordelijk voor de misstanden, niet aan tafel durfden te komen. Op de vraag of zij vonden dat Matthijs nog een toekomst heeft op televisie , antwoordden Slagter en Van der Veer even eerlijk als cynisch. Zo’n „kijkcijferkanon” haalt niemand van de buis.

Bij Jinek zat niemand aan tafel die niet óók ooit bij DWDD aan tafel had gezeten. Özcan Akyol, voorheen DWDD-tafelheer, nam het op voor zijn vriend Van Nieuwkerk. Ik weet niet zeker of hij hem (of zichzelf) daar een dienst mee bewees, maar loyaal was het wel.

Op zaterdagavond zat Frederieke Leeflang, de baas van de NPO al bij Nieuwsuur. Staatssecretaris Gunay Uslu van cultuur had eerder op de dag een onderzoek gelast naar hoe de „angstcultuur” bij DWDD zo lang (15 jaar) kon blijven voortbestaan zonder ingrijpen van de omroepdirectie. Dat onderzoek kondigde Leeflang aan, maar, zei ze: „Wie er verantwoordelijk is, is niet de interessantste vraag.” Grappig, want volgens het Volkskrant-artikel was dat de énige vraag die Van Nieuwkerk beantwoord wenste te zien als er iets was misgegaan.

Het was de redacteuren van RTL-Boulevard gelukt de vaste visagist van Van Nieuwkerk aan de telefoon te krijgen (niet de foute föhn, maar zij moest weg). Renze op zaterdag had twee van de drie Volkskrant-auteurs geregeld, Maud Effting en Willem Feenstra. De mannen van Even tot hier bezongen dezelfde avond op z’n Aznavours de dubbele gezichten van Van Nieuwkerk en Kamervoorzitter Khadija Arib. Naar buiten charmant, naar binnen een duivel en tiran. Mediastorm, toch bij uitstek een plek om deze tornado te bespreken, was eerder opgenomen en ging niet over DWDD.

Op zondagochtend, bij Buitenhof, zat Mariëtte Hamer. Huh, die was toch regeringscommissaris seksueel grensoverschrijdend gedrag? Klopt, maar volgens haar liggen dezelfde mechanismen aan de basis van structureel fysiek en verbaal geweld. Het gebeurt altijd in omgevingen met veel stress, competitie en nadruk op prestaties. Aha, daar heb je die „Champions League” waar DWDD in opereerde. „Topsport”, alleen vol te houden door de allerbesten.

Een Matthijs van 22

Zondagavond hoorde ik een Matthijs van 22 in Isola di Beau aan Beau zoveel zeggen waar Van Nieuwkerk wat aan gehad zou hebben. Matthijs de Ligt vertelt over zijn debuut bij het Nederlands elftal. Kwalificatiewedstrijd voor het WK van 2018. Tegen Bulgarije. Ze verliezen 0-2 en hij is betrokken bij beide tegendoelpunten. „Land in rep en roer. Bondscoach ontslagen.” Hij is 17 en danig van de leg. Zijn trainer, Peter Bosz van Ajax, neemt hem apart, zegt hoe geweldig hij hem vindt én dat hij hem een paar weken niet laat spelen. Niet omdat hij niet kan voetballen, maar juist omdat hij het zo goed kan. Zo’n coach had je Van Nieuwkerk ook gegund.