De koers-Geluk isgeen middenweg

Binnen het Rotterdamse stadsbestuur is een politieke crisis uitgebroken, nadat het CDA, een van de vier coalitiepartijen, gistermiddag het vertrouwen heeft opgezegd in de eigen wethouder Leonard Geluk (jeugd, gezin en onderwijs). Geluk weigert zich vooralsnog neer te leggen bij de motie van wantrouwen van zijn eigen partij en dus op te stappen. „Ik beraad me”, zei hij gisteravond op strijdvaardige toon in zijn werkkamer op het stadhuis. Desnoods laat hij het komende donderdag aankomen op een raadsdebat, zo kondigde hij aan.

Aanleiding voor de vertrouwensbreuk is, aldus een persverklaring van CDA-fractieleider Karen Duys, het eigengereide optreden van Geluk. Hij zou te hard van stapel lopen en te weinig het sociale gezicht van de partij voor het voetlicht brengen. In de verklaring stelt de partij het als volgt: „Wij hebben moeten constateren dat deze wethouder naast uitvoering van het coalitieprogramma ook een eigen koers vaart, die niet in overeenstemming is met de politieke visie van het CDA op samenleving, jeugd- en gezinsbeleid in Rotterdam”. De fractie meent bovendien dat Geluk „slecht communiceert” en beschouwt de vertrouwensbreuk als een interne personeelsaangelegenheid. Het CDA zegt de coalitie, verder bestaande uit PvdA, VVD en GroenLinks, trouw te willen blijven.

Geluk (38) staat te boek als een daadkrachtig politicus, die niet schroomt zich openlijk af te zetten tegen het kabinetsbeleid. Rotterdam worstelt volgens hem met grote en zorgwekkende achterstanden op het gebied van jeugd en onderwijs, en dat vergt harde ingrepen. Gisteren herhaalde hij die woorden. „Ik heb grote ambities en ben ervan overtuigd dat Rotterdam meer nodig heeft dan een middle-of-the-road-politiek. Ik ben bereid mijn nek uit te steken, ook al leidt dat tot tegenstand.”

Hij bekende onaangenaam verrast te zijn door de „bijzondere stellingname” van zijn fractie. „In mijn idee passen mijn maatregelen bij de visie en de ambitie van het CDA.” Afgelopen weekeinde kreeg hij naar eigen zeggen daarvan de bevestiging na gesprekken met de landelijke partijtop. Om macht is het hem niet te doen, benadrukte Geluk. „Ik ben niet gehecht aan het pluche, wel aan mijn principes.”

Illustratief voor de groeiende en wederzijdse irritatie was het debat van vorige week donderdag, toen Duys opvallend fel van leer trok tegen het voornemen van Geluk om komend schooljaar op alle middelbare scholen in Rotterdam vrijwillige drugstesten in te voeren. „Een urinetest is niet het middel om in contact te komen met een kind”, beet zij haar wethouder toe. Geluk op zijn beurt reageerde geprikkeld. Hij liep rood aan, sprak met stemverheffing en benadrukte dat hij slechts uitvoering gaf aan het collegebeleid, waar ook Duys voor had getekend. Eerder al kwamen beiden in aanvaring over de invoering van het elektronisch kinddossier en Geluks ‘harde’ maatregelen naar aanleiding van de ‘doodmishandelde’ baby Talysa.

Ingewijden op het stadhuis spreken van botsende ego’s. Geluk zou zich te veel opwerpen als het morele geweten van de christen-democraten en de eigen fractieleden amper serieus nemen. Dit tot ergernis van met name Duys en haar collega Beppie Hagenaars. „Die twee dames hebben korte lontjes, en daar heeft Geluk zich een beetje op verkeken.” In een peiling, uitgevoerd door de gratis stadskrant Metro, ging het CDA vorige week terug van drie naar twee zetels. „Ze zijn kennelijk nerveus geworden, maar dit is een wel heel radicale stap die niet past bij het doorgaans uitermate voorzichtige CDA”, meent SP-oppositieleider Theo Coskun.

De voorzitter van de Rotterdamse CDA-afdeling, onderwijsbestuurder Piet Boekhoud, kondigde gisteravond een bemiddelingspoging aan. Hij noemt Geluk „een sterke wethouder, die goed en breed gedragen beleid voert”. Ook de landelijke partijtop is volgens Boekhoud ingenomen met Geluks doortastende manier van optreden. „We moeten deze kwestie terugbrengen naar normale proporties; dit is een wel zeer vergaande stap van de fractie.” Boekhoud (58) geldt zowel binnen als buiten Rotterdam als een invloedrijk bestuurder. Als informateur stond hij drie jaar geleden aan de basis van het huidige college.

Ook de andere CDA-wethouder in het Rotterdams stadsbestuur, Lucas Bolsius (financiën en buitenruimte), toonde zich gisteravond weinig gelukkig met de motie van wantrouwen aan het adres van zijn collega. Hij sprak van „een dramatisch beeld” en steunt de verzoeningspoging van Boekhoud. „In tijden van crisis moet je vooral rustig adem blijven houden, en dat is precies wat we nu doen.”

PvdA-fractievoorzitter Peter van Heemst bekende gisteravond „verbijsterd” te zijn door „deze bliksemactie van de CDA-fractie”. Wel zegt hij begrip te hebben dat de drie raadsleden „onoverkomelijke problemen” hebben met een wethouder die verlangt dat zijn eigen fractie ‘zich volledig voegt naar het beleid dat hij wil voeren’. Van Heemst: „Zo’n opstelling zou ik van mijn eigen PvdA-wethouders ook niet pikken.”