Australië worstelt met zijn nationale symbool. Kangoeroes behoren tot de meest charismatische dieren ter wereld en belichamen de unieke biodiversiteit van het land. Ook evolutionair gezien zijn ze bijzonder, omdat ze de enige grote diersoort zijn die zich springend verplaatst.
Een dier met twee gezichten
De Australiërs zijn dan ook trots op hun kangoeroes: ze duiken op in films, tv-programma’s, gedichten en kinderboeken. Kangoeroes worden ook afgebeeld op munten, het nationale wapen, vliegtuigen, marineschepen, olympische medailles en kledingstukken van atleten.
Maar volgens officiële cijfers leven er in Australië inmiddels naar schatting vijftig miljoen, meer dan twee keer zo veel als mensen, en dat zorgt voor overlast. Boeren klagen dat de kangoeroes hun gewassen beschadigen en het schaarse gras bestemd voor hun vee opeten.
De hamvraag is: hoe kijken Australiërs tegen kangoeroes aan? Sommigen beschouwen ze als een plaag, anderen als een grondstof die moet worden benut om haar vlees en leer. En weer anderen zien ze als geliefde, inheemse dieren die moeten worden beschermd. Kortom: het Australische volk is verdeeld over het springende buideldier. Daarbij kunnen de gemoederen hoog oplopen, vooral op het platteland, waar buren op dit punt soms lijnrecht tegenover elkaar staan.
Wat te doen met de kangoeroe?
Kunnen Australiërs op één lijn komen wat betreft hun visie op kangoeroes? George Wilson, een ecoloog die al vijftig jaar kangoeroes bestudeert, denkt van wel: als kangoeroes privébezit zouden zijn, zouden landbezitters ze beschermen, omdat ze de dieren dan als een bron van inkomsten zouden zien. Dan zouden ze de roos kunnen voeden, fokken en verkopen en zouden ze jagers geld kunnen vragen voor toegang tot hun terrein. De overheid zou dat moeten stimuleren.
Privatisering kan ook helpen om overbegrazing tegen te gaan. Als kangoeroes waardevoller zouden zijn dan koeien of schapen, zouden boeren minder vee houden, wat goed zou zijn voor het milieu. De overheid zou dan de rol van toezichthouder en regelgever op zich kunnen nemen.
Aboriginals en kangoeroes
Voor de Aboriginals zijn kangoeroes echter veel meer dan alleen een nuttige grondstof. De dieren spelen een belangrijke rol in de ‘droomtijd’, de rijke mythologische verhalen van de Aboriginals waarin het leven en de schepping worden uitgelegd. Onderdeel van deze verhalen zijn de ‘droompaden’, routes door de outback die door hun voorouders zijn afgelegd. Volgens sommige Aboriginals worden deze paden nu vernietigd door de jacht op kangoeroes.
Ondanks hun eeuwenlange verbondenheid met kangoeroes hebben inheemse Australiërs weinig invloed op hoe hun land omgaat met zijn nationale symbool. Hoewel de diverse stammen het niet altijd eens zijn over dit onderwerp, maken de meeste Aboriginals zich zorgen over de huidige jacht.
Een nieuwe kijk op kangoeroebeheer
Phil Duncan, lid van de inheemse Gomeroi, vindt Australië maar een vreemde plek: ‘Het is het enige land dat zijn wapenschild eet,’ zegt hij in zijn kantoor aan Macquarie University in Sydney. Hij is verbijsterd over hoe kangoeroes worden behandeld. ‘Door de jacht wordt het steeds lastiger om de volgende generaties te leren over de band met ons land en met onze totemdieren.’
Zijn oplossing is eenvoudig: geef de oorspronkelijke Australiërs het laatste woord over het beheer van kangoeroes. Dat hebben zij immers duizenden jaren uitstekend gedaan. ‘Als je op kangoeroes wilt jagen, moet er een industrie zijn,’ zegt Duncan. ‘Maar die industrie zou in handen moeten zijn van de Aboriginals. Wij zouden een diervriendelijke benadering kiezen. Geef ons het monopolie. Laat het aan ons over.’
Natuurlijk vereist dat ‘een enorme verschuiving in ideologieën. Daarvoor hebben we veel voorvechters nodig in het parlement. Maar het is mogelijk.’ Tot het zover is, heeft Duncan een dringende boodschap. ‘Als toeristen naar Australië komen, willen ze een kangoeroe knuffelen, een koalabeer vasthouden en een Aboriginal ontmoeten. Die drie zijn met elkaar verbonden in onze overlevering. Begrijp dat verband. Kom hier niet naartoe om te doden, maar omarm onze cultuur.’
