Het is zo plezierig wanneer je collecties voorbij ziet komen waarachter een goed verhaal schuilt; collecties die een eenheid vormen qua kleurenpalet, vorm en materiaalgebruik, maar waarvan de kledingstukken los van elkaar ook bestaansrecht hebben. Zo fijn kleren te zien die draag- en combineerbaar zijn, toegankelijk, goedgemaakt en keurig afgewerkt.

Zaterdag was het dag drie van Heineken Lagos Fashion Week. De laatste dag. En het was feest. Als semi-ingeburgerde Lagosiaan had ik bedacht dat het wel slim zou zijn pas drie uur later dan de bedoeling mijn gang naar het modeshowterrein te maken. Dat was het. Vier uur later dan de de planning aangaf, begon de eerste show. Gaf mij mooi de gelegenheid nog even te kletsen met Aprelle Duany uit Kenia, baas van het luxe en gelijknamige tassenlabel (‘The dream was to see our culture and heritage authentically represented in the luxury realm’); aan te pappen met Idia, een tot in de punten uitgedoste televisiepresentatrice (maar echt), met Jennifer Oseh, de tot in de punten uitgedoste dame achter Instagramaccount @theladyvhodka en Adebayo van Orange Culture te knuffelen, die Lagos Fashion Week deze editie mocht afsluiten.

Onbevangen en eigenwijs

Achter de schermen en in de Heineken-lounge hangt een één voor allen, allen voor één sfeer. Iedereen hoort erbij en mag meespelen. Iedereen is elkaars cheerleader. Ontwerpers zijn elkaars beste vrienden; bezoeken elkaars shows; klappen en jubelen voor elkaar. Zo heb ik het nog niet eerder meegemaakt.

Niet alleen de sfeer, maar ook de mode is verfrissend. ELLE’s Esther Coppoolse vertelde NOS: ‘Het is zo onbevangen en eigenwijs wat daar gebeurt. Bijna anarchistisch.’ En daar zit ’m het verschil met de Europese mode-industrie: ‘Hier is er zoveel kopieergedrag, wij kennen het straatbeeld. Afrikaanse ontwerpers hebben een andere esthetiek en een vrijgevochten, onbevangen kijk op mode. Dat is heel verfrissend.’ Precies dat.

Niet alleen worden hier de serieuzere verhalen vertelt met behulp van kleren (label Nkwo vingerwijst naar mensenhandel, Emmy Kasbit naar slavernij, Orange Culture naar de vrijheid te kunnen zijn wie je bent – in Nigeria geen vanzelfsprekendheid), ontwerpers durven absoluut onbevangen te zijn in hun werk. Soms pakt dat verkeerd uit, klopt een collectie van geen kanten, maar dat deert niet, het publiek waardeert de poging, is vergevingsgezind. D’r zijn hier weinig scheve gezichten en opgetrokken wenkbrauwen. Is een collectie wel geslaagd, dan wordt er luid gejuicht en hard geklapt.

De parels van Lagos Fashion Week dag drie

En geklapt werd er. Zaterdag kwam het neusje van de zalm voorbij. Een feest voor het oog. Het is kiezen uit allemaal winnaars, het is darlings killen, maar uit de negentien shows die ik gisteren heb gezien – geen grap – heb ik er de 7 aller-, állerbeste gedestilleerd. Op willekeurige volgorde:

Emmy Kasbit, het label van Emmanuel Okoro (waarin Theresa May laatst nog rondliep), kun je herkennen aan het gebruik van akwete – een met de hand geweven stof door vrouwen uit de Igbo-stam, waartoe ook Okoro behoort. Zijn collecties zijn vaak een ode aan die cultuur. Ook ditmaal stuurde hij een collectie het plankier op die wijst naar waar Okoro vandaan komt: Calabar, een stad in het zuidoosten van Nigeria; aan de rivieren Calabar en Great Qua. Ten tijde van de trans-Atlantische slavenhandel groeide de stad uit tot een belangrijke exporthaven voor tot slaaf gemaakte mensen. Het getal 1890 dat op de kleren terugkomt, verwijst naar het jaartal waarin de Britten een koloniale staat opbouwden in Nigeria en Calabar dienstdeed als hoofdstad.

instagramView full post on Instagram

Maxhosa by Laduma, ofwel: prints charming. Ook de Zuid-Afrikaanse Laduma Ngxokolo viert traditie. Met zijn knitwearmerk MaxHosa by Laduma documenteert en herinterpreteert Ngxokolo de kledinggewoonten van het Xhosa-volk, waar hij vandaan komt. Het kralenwerk, de patronen, symboliek en kleuren van Xhosa heeft Ngxokolo vertaald naar kwaliteitsbreiwerk waarvoor een nieuwe generatie warmloopt. De kleuren, patronen en motieven die je op een MaxHosa-kledingstuk treft, hebben allemaal een betekenis. Van een zigzagmotief dat verwijst naar rivieren in de Transkei tot het gebruik van wit dat staat voor reinheid. Alle kleding wordt in Zuid-Afrika gemaakt van lokale grondstoffen als mohair, die de ontwerper uit zijn Xhosa-woonplaats Port Elizabeth haalt. Alicia Keys en Beyoncé vinden zijn werk prachtig en het dragen waard. Maxhosa’s lente/zomer 2019 collectie in 3, 2, 1:

Label Nkwo wijdde z’n collectie aan de tragedie van mensenhandel en moderne slavernij. De bekende en geruite Ghana Must Go-tassen (waarachter een droef verhaal schuilt) toverde ontwerper Nkwo Onwuka om tot kunstige head pieces. Nkwo’s handelsmerk is de zelfontworpen stof Dakala, gemaakt van denim left overs en ander textielafval in elkaar geweven door strip weaving – een textieltechniek waarbij een heleboel dunne stroken doek aan elkaar worden genaaid. Ook typisch Nkwo is het simpele kleurenpalet: verschillende tinten blauw plus gebroken wit. Af en toe een streepjespatroon, hier en daar tie dye.

Mai Atafo. Mai, o Mai. Deze man. Hier een gevestigde en zeer gewaardeerde naam, die tout bekend Nigeria kleedt. Atafo begon zijn label in 2007 en maakt tot op de dag van vandaag kleding op bestelling en op maat. Hij is een absolute uitblinker in maatpakken; weet met simpele aanpassingen een kledingstuk stijlvol nieuw leven in te blazen. Hij moderniseerde de traditionele agbada (een wijd gewaad met driekwart mouw dat valt tot op de enkel) door ’m een mouwloos en slanker uiterlijk te geven. Hij bedacht de truxedo, een traditionele kaftan met erop details als ware het een tuxedo. Zijn werk is klassiek en heeft vaak een fijne mix van texturen. Veel ton-sur-ton. Zijn vrouwencollecties zijn vrouwelijk, zijn mannencollecties mannelijk. Zaterdag werd zijn collectie met veel gejubel en geklap ontvangen. En terecht, want: beeldschoon.

Iamisigo is jong en cool. Bubu Ogisi mag zich graag laten inspireren door zowel vrijdenker Voltaire als de Afrikaanse cultuur. Ook Ogisi reist af naar het verleden en grijpt in haar ontwerpen terug naar stammen, tradities en religies. Ze mixt oude en typisch Afrikaanse weeftechnieken met moderne en meer westerse. Elke collectie is compleet anders, want: ‘The change is constant, I’m not going to make the same thing, people will get bored.’ En: ‘I do everything that comes to my head.’ Een Iamisigo-liefhebber herkent een kledingstuk aan uit z’n verband gerukte verhoudingen, uitgesproken combo’s en een niet-perfecte afwerking (‘We are not overly perfect, my designs are not overly perfect’). Ogisi’s lente/zomer 2019 collectie is er een vol franje, kleur, laagjes, traditionele en handgeweven stoffen. En met maskers. Check:

Maki Oh, het label van Amaka Osakwe, geliefd en gedragen door Michelle Obama, Solange Knowles, Lady Gaga, en zo kunnen we nog even verder. Osakwe is groot liefhebster van vrouwelijke vormen. Haar kleren met vaak hoge splitten en doorschijnende stoffen zijn er een ode aan. Aan The New Yorker zei ze eens: ‘I took anatomy classes, and I would always find more inspiration in female anatomy. I never really cared for dangling phalluses.’ Kenmerkend: Het gebruik van adire, een eeuwenoude ambacht van het Yoruba-volk waarbij stoffen worden bewerkt met indigo. Een soort tie-dye, maar dan voor (ver)gevorderden. Voor de lente/zomer 2019 collectie waren er glitterjurken, transparante bloezen, aaneengeknoopte jurken en rokken met volant dat als regendruppels tot de enkel reikten.

Orange Culture, het unisex modelabel waarmee Adebayo Oke-Lawal de dialoog wil aangaan over wat man-zijn betekent in Nigeria, en over wat het zou kúnnen betekenen. De conservatieve Nigeriaan is niet per se fan. Oke-Lawal heeft naast een heleboel positieve reacties ook weleens doodsbedreigingen gekregen van mensen die vinden dat z’n ontwerpen demonisch zijn. Over z’n lente/zomer 2019 collectie vertelt Oke-Lawal: ‘Even as many things continue to evolve in Afrika, the freedom to be a fully developed, complex individual and to be able to express the dynamics of such complexities, still comes with a cost. This freedom exists, though. And our new collection is a celebration of it.’ En: ‘The collection, with its cuts, shapes and fabrication, is intended to push a conversation on the concept of normality in a society.’ En zodoende stond er een bontgekleurd leger ‘Orange Culture warriors’ op het modeplankier, sommigen met roodgeverfde gezichten, een heleboel met hoedjes geïnspireerd op Amerikaanse dramaserie The Handmaid’s Tale, allemaal muzikaal begeleid door de upcoming Nigeriaanse artiest Falana.