Terug naar de tekentafel voor goedkoper VRT-gebouw
De VRT zet de samenwerking met het ontwerpteam van haar nieuwe gebouw stop. De directie van de openbare omroep gelooft er niet meer in dat de architecten het project binnen het vooropgestelde budget van 150 miljoen euro kunnen realiseren. Resultaat: jaren vertraging.
Er stonden tuinkamers op de plannen, waar het VRT-personeel in de buitenlucht kon werken. Een multifunctioneel evenementenplein ook, dat in combinatie met een café van het nieuwe VRT-gebouw een cultureel ontmoetingscentrum zou maken. Maar zover komt het dus niet.
De raad van bestuur van de VRT trekt na aanhoudende conflicten met het ontwerpteam de stekker uit de samenwerking. Een buitengerechtelijke verbreking van het contract, laten ze bij de VRT weten. Een procedure waar volgens de openbare omroep geen schadevergoedingen aan verbonden zijn. Alle bestaande plannen verdwijnen in de prullenmand. De VRT start zo snel mogelijk een nieuwe procedure die een nieuw ontwerp moet opleveren.
Het ontwerpteam – een samenwerking tussen de bureaus Robbrecht en Daem, Dierendonckblancke, Arup en VK – betreurt de beslissing. “We zijn ervan overtuigd dat in nauwe samenwerking met de VRT een project op tafel ligt dat de gestelde budgettaire doelstellingen respecteert", laten ze in een persmededeling weten. Of het ontwerpteam de beslissing van de VRT wil aanvechten, laten ze in het midden: “We willen het debat niet in de pers voeren.”
Landmark
Vier jaar geleden ziet de toekomst er nochtans stralend uit. Vol trots stelt de VRT haar nieuwe huis van vertrouwen voor. Een gebouw, opgetrokken uit aluminium en glas, dat een landmark voor Brussel moet worden en dat de VRT qua infrastructuur naar de 21ste eeuw zal katapulteren.
Maar vorig jaar komen er barsten in het huwelijk tussen de VRT en het architectenteam. Uit een interne nota van de raad van bestuur, die de krant De Tijd kan inkijken, blijkt dat het ontwerpteam de kostprijs van de nieuwbouw verkeerd heeft ingeschat. Terwijl zij het project op 122 miljoen euro ramen, blijkt uit de binnengelopen offertes dat geen enkele aannemer het voor minder dan 186 miljoen euro wil doen.
Daarop beslissen ze bij de openbare omroep om de schaar te zetten in het ontwerp. Het gebouw moet kleiner en goedkoper. Dat leidt tot spanningen met het ontwerpteam. Zij willen niet zomaar in hun ontwerp knippen en vragen bovendien extra ereloon voor het bijkomend tekenwerk. Wanneer dan ook nog eens discussie ontstaat over de duurtijd van de bouwwerken raakt de relatie helemaal verzuurd. Waarna de VRT dus de stekker uit het project trekt.
Ook de politieke context speelt een rol bij die beslissing. Waar de VRT aanvankelijk nog de hoop koesterde dat de Vlaamse regering de meerkosten van haar nieuwbouw zou bijpassen, maakt het nieuwe Vlaamse regeerakkoord duidelijk dat daar geen sprake van kan zijn. De VRT moet haar nieuwe gebouw binnen het afgesproken budgettair kader realiseren, zo staat op pagina 186 van dat akkoord te lezen.
Veel ambitie
Het nieuwbouwproject loopt door deze beslissing opnieuw vertraging op. Oorspronkelijk was het de bedoeling om in 2021 naar het nieuwe gebouw te verhuizen. Die deadline was ondertussen al naar 2024 geschoven. Nu dreigen daar nog eens een aantal jaren bij te komen. Aan voorspellingen over een nieuwe verhuisdatum durven ze zich bij de VRT voorlopig niet te wagen.
Over wat nu de volgende stappen zijn in het dossier heerst nog onduidelijkheid. Zo is het bijvoorbeeld niet duidelijk of er, zoals de vorige keer, opnieuw een internationale architectuurwedstrijd wordt uitgeschreven. “We onderzoeken wat de snelste manier is om tot een nieuw ontwerp te komen”, klinkt het. De ambities voor het VRT-gebouw blijven sowieso hoog. “Ook het nieuwe ontwerp moet een landmark zijn”, zegt Luc Van den Brande, die de raad van bestuur voorzit. “Alleen deze keer wel binnen de grenzen van het vooropgestelde budget.”
Prijskaartje
Het verbreken van het contract heeft sowieso een prijskaartje. Er werden de voorbije vier jaar immers al erelonen aan het ontwerpteam betaald. In welke grootteorde die zich situeren, wil de VRT niet kwijt. Wel benadrukken ze bij de openbare omroep dat het daaraan gekoppelde studiewerk niet verloren is. “We hebben kennis en inzichten opgebouwd rond hoe de VRT media zal maken in de toekomst”, klinkt het. “Die vormen een sterke basis voor een nieuw ontwerp.”
Het nieuwe uitstel betekent dat er moet geïnvesteerd worden in het aftandse gebouw waar de VRT nu in huist. Al zijn ook dat geen verloren kosten, benadrukt de VRT. Bij alle nieuwe aankopen wordt immers rekening gehouden met hergebruik in de toekomstige nieuwbouw.
En dan zijn er nog de mogelijke schadevergoedingen aan het Brussels Gewest. Dat kocht de terreinen waarop het huidige VRT-gebouw staat om er onder andere een woonwijk op te trekken. Wanneer de VRT er niet in slaagt om het terrein vrij te maken binnen de 54 maanden na het verkrijgen van een bouwvergunning voor haar nieuwbouw – een procedure die nu al loopt – moet de openbare omroep boetes betalen. Over hoe hoog die kunnen oplopen, wil noch de VRT noch het Brussels Gewest communiceren.