De ene borstel is de andere niet: zo hou je je haar gezond

Even een borstel door je haar halen is voor velen een routineuze handeling. Toch gaat er meer schuil achter dit gebruiksvoorwerp dan je verwacht: de vorm, het materiaal en de stand van de pinnen oftewel borstelharen bepalen of de borstel geschikt is voor jouw haarlengte en past bij jouw haarsoort (steil, krullen).

“Het haaroppervlak bestaat uit schubben die als dakpannen over elkaar heen liggen”, zegt de Nederlander Hans van Montfort, arts, onderzoeker en eigenaar van een onderzoeksinstituut voor dermacosmetica voor huid- en haarproblemen. “Als deze uit elkaar gaan staan, ongeacht de oorzaak, krijg je pluizig, droog en dof haar. Door te borstelen ontwar je het haar, maar zorg je ook dat die haarschubben weer plat over elkaar heen vallen. Dat geeft je lokken een gladde, glanzende en gezonde uitstraling.”

Borstelen blijkt ook een reinigende functie te hebben. Van Montfort: “Het verwijdert oude haren, evenals dode huidcellen van de hoofdhuid of restjes stylingproducten die aan de haren ophopen. Borstelen zorgt bovendien dat het talg van de hoofdhuid door je gehele haar verdeeld wordt.”

Dagelijks te vaak, hard en ruw borstelen (raggen) of het langdurig gebruik van een slechte (oude, kapotte) borstel kan ertoe leiden dat je haar beschadigd raakt en sneller afbreekt. “Maar het zal geen haaruitval in de hand werken”, stelt de haarspecialist gerust.

Al schrik je soms van een grote dot haren in de borstel, het is normaal om zo’n tachtig tot honderd haren per dag te verliezen. Dat is een natuurlijk proces: voor elke haar die je verliest, groeit, zonder medische of erfelijke aandoening, telkens weer een haar terug.

De perfecte borstel

Wat maakt een borstel nu een goede borstel? Fabiënne Jansen, make-upartiest en haarstyliste: “De lengte en de vorm van je haar bepalen wat voor soort borstel je nodig hebt. Bedenk ook welk resultaat je wilt bereiken. Borstel je vooral om te ontklitten of om je haar gladder en minder pluizend te maken?”

Een borstel moet prettig aanvoelen op de hoofdhuid, adviseert van Montfort. “Een borstel met metalen pinnen en bolletjes aan de uiteinden, kan behalve ontwarren ook de hoofdhuid masseren. Dat stimuleert de bloedsomloop wat de natuurlijke haargroei bevordert. Een borstel mag nooit pijn doen tijdens het borstelen of hard aan het haar trekken. Voor fijn, klitterig krulhaar adviseer ik liever een grove kam.”

Help, haaruitval!

Wie last heeft van haarverlies, heeft wellicht de neiging het haar niet te borstelen. “Toch is het dan juist belangrijk om je haar te blijven borstelen én wassen”, adviseert Van Montfoort. “Als je dat namelijk niet doet, lijkt het of er steeds meer haren uitvallen. Terwijl dat de achtergebleven, oude haren zijn. Kies voor een hele zachte borstel met natuurlijke borstelharen zoals zwijnen- of varkenshaar, die niet te dicht bij elkaar staan. Of een grove kam, zoals de speciale rolkam die onnodig trekken voorkomt.”

Lang werd gedacht dat honderd borstelslagen per dag zorgen voor mooi glanzend haar. Dat is een fabeltje, meerdere malen per dag je haar borstelen is echt niet nodig. Eén, hooguit twee keer per dag is volgens beide experts voldoende.

De meeste borstels zijn van kunststof, met synthetische pinnen van plastic, metaal, rubber of haren van nylon. Waren vroeger bijna alle borstels van dierenhaar gemaakt, nu valt een exemplaar met varkens-, zwijnen- of paardenhaar in de categorie exclusief, met dito prijskaartje. Wereldberoemd is het label Mason Pearson uit Londen dat al sinds 1885 borstels van zwijnenhaar produceert. De structuur (schubben) van zo’n haar lijkt op ons eigen haar, waardoor het talg van je hoofdhuid tot in de puntjes verspreid wordt. Dat bevordert de haarconditie, zeker bij fijn, dun en kwetsbaar haar. Voor zo’n borstel betaal je zo’n 100 euro. De kwaliteit maakt echter dat ze zachter zijn voor je haar én langer meegaan. Bij goed onderhoud zelfs levenslang.