Dopheide

Tot het einde van de 19e eeuw was een groot deel van de Platte Lindeberg een groot heidegebied. Daarna werd het gebied aangeplant met dennen voor de mijnbouw. Onder de hoogspanningskabels werden in 2014 alle bomen gekapt door netwerkbeheerder Elia. Om van de nood een deugd te maken, wil Limburgs Landschap vzw hier de heide herstellen. De bodem werd daarom tot op de zandlaag afgeschraapt. Zo krijgen zaden van struikhei, pijpenstrootje, en misschien wel de zeldzamere rode dopheide meer kans om te kiemen.

Ondertussen is dat op een aantal plaatsen al goed gelukt. Op open plekken kan je de vroeger heidevegetatie al terug vinden. Een moeilijke opdracht trouwens.

Heide is een product van de mens. Het natuurlijke landschap in deze regio is bos. Maar de landbouwers hebben met heel veel en hard werken een deel van het landschap omgevormd naar min of meer bewerkbare gronden. Door het kappen van bomen en die gronden te laten begrazen door schapen ontstond het heidelandschap.

Die woeste gronden tussen de nederzettingen deden dienst als gemeenschapsgoed waar de bewoners hun schapen overdag lieten grazen, heidemaaisel kwamen halen voor veevoeder en heideplaggen kwamen steken als strooisel voor in de potstallen waar de schapen en koeien ‘s nachts verbleven. De stalmest uit de potstal werd ieder jaar naar de akkers gebracht als bemesting. Door die gebruiken werden de voedingsstoffen van de heide verplaatst naar de akkers. De heidegronden waren al schraal en werden door dit landbouwgebruik nog schraler. De nog aanwezige bomen werden gebruikt voor brandhout en verdwenen. En de exploitatie van de heide zorgde ervoor dat er zich niet opnieuw een bos kon ontwikkelen. De schrale heidebegroeiing maakte de zandige bodem ook nog eens vatbaarder voor uitspoeling van de vruchtbare elementen door de regen.

Om dit landschap nu terug te brengen moet eigenlijk ongeveer hetzelfde proces uitgevoerd worden. Arbeidsintensief, dat mag je wel zeggen. Maar met een prachtig resultaat.