22 augustus is het 110 jaar geleden dat het standbeeld van Albrecht Rodenbach op het De Coninckplein ingehuldigd werd. Een eeuw geleden werd het monument, na een korte passage op de binnenkoer van de Gentse universiteit, dan weer terug naar Roeselare gehaald. Ook vandaag blijft het leven van Rodenbach tot de verbeelding spreken, maar de stad mag iets meer inspanningen leveren om die erfenis levend te houden, vindt historicus Johan Strobbe. “Een stadsmuseum zou een verschil maken.”
Hoewel Albrecht Rodenbach slechts 23 jaar oud werd hij stierf op 23 juni 1880 aan de gevolgen van tuberculose staat hij te boek als een van de bekendste inwoners die Roeselare ooit heeft voortgebracht. Als 17-jarige leerling aan het Klein Seminarie lag hij mee aan de basis van de studentenbeweging en groeide hij ook uit tot een van dé symbolen van de Vlaamse identiteit. Dat hij 29 jaar na zijn dood een monumentaal standbeeld – van de hand van Jules Lagae – kreeg in zijn geboortestad, is volgens Johan Strobbe (55) niet meer dan normaal.
Als historicus en leerkracht geschiedenis aan het Klein Seminarie is de man doordrongen van het verhaal van Albrecht Rodenbach. “We kunnen de impact van Rodenbach echt niet onderschatten”, benadrukt hij. “Hij was in de tweede helft van de negentiende eeuw een belangrijk figuur. Hij kwam op voor de rechten van de studenten, zette als eerste ooit de Vlaamse zaak op de kaart en was vooral ook een erg grote inspirator. Heel veel generaties Vlaamsgezinden hebben zijn waarden gekoesterd. Tot op vandaag. Het is opvallend dat zijn boodschap ook anno 2019 nog altijd brandend actueel is. De omstandigheden zijn wel veranderd Vlaanderen is ondertussen niet langer Franstalig maar Albrecht Rodenbach was veel meer dan een taalflamingant. Hij streefde naar meer vrijheid voor iedereen en wilde samenwerken met andersdenkenden. Als katholiek had hij goeie contacten met liberalen. Toen allesbehalve evident.”
Mythisch figuur
Rodenbach was ook ver voor op zijn tijd, klinkt het. “In de negentiende eeuw werd iedereen nog in een duidelijk afgelijnd hokje gestopt. Iedereen had een stempel, maar daar keek Albrecht door. Hij dacht aan het algemeen belang, keek verder dan wat het oog kon zien. Hij heeft destijds grenzen verlegd, mede dankzij zijn cultureel engagement. Hij was schrijver, dichter, werkte toneelstukken uit en componeerde ook liederen. Zo kon hij zijn boodschap verkondigen. En die sloeg aan.”
Mocht Albrecht Rodenbach vandaag leven, dan zou hij ongetwijfeld een leidend figuur geweest zijn, zegt Johan. “Het was nu eenmaal iemand die bakens wilde verzetten, die de wereld probeerde de veranderen. Mocht hij langer geleefd hebben, dan zou hij heel waarschijnlijk politiek actief geworden zijn. Sommigen zagen in hem de grote Vlaamse leider. Alleen zullen we nooit weten wat hij nog allemaal zou kunnen betekend hebben. Al heeft zijn vroege dood er ook voor gezorgd dat hij tot een mythisch figuur is uitgegroeid. Zijn verhaal vertoont veel tragiek. Veel te jong gestorven, boordevol talent, abrupt weggerukt. Je kan het vergelijken met de dood van wielrenners Bjorg Lambrecht of Jempi Monseré. Een onvoltooid leven.”
Stadsmuseum
De erfenis van Albrecht Rodenbach is groot, maar wordt volgens Johan Strobbe te weinig onder de aandacht gebracht. “De stad Roeselare zou hier meer moeten mee doen. Hij heeft de stad mee op de kaart gezet en in zekere zin is de Vlaamse identiteit vanuit Roeselare gegroeid. Ik pleit voor de oprichting van een stadsmuseum waarin de rijke geschiedenis van Roeselare verteld wordt. En daarin kan Albrecht Rodenbach een van de centrale rollen spelen. Ik maak er persoonlijk een punt van om zijn verhaal in mijn lessen geschiedenis op te nemen. En de leerlingen hangen dan aan de lippen. Rodenbachs levenswandel blijft tot de verbeelding spreken, mag ik zelf merken.”
Heel wat inwoners van Roeselare weten nog amper iets over Albrecht Rodenbach. En dat is jammer
“Akkoord: er is het prachtige standbeeld, er is een straat naar hem vernoemd en in de Rodenbachwijk dragen veel straten een naam die naar zijn leven en werk verwijzen. Maar daar houdt het ook op. Jammer, want heel veel Roeselarenaars weten amper nog iets over de man. En je moet je verleden kennen om de toekomst te begrijpen. Zo is er het verhaal over het standbeeld dat in 1918 door activistische studenten naar de door de Duitse bezetten vervlaamste Gentse universiteit overgebracht werd en pas een jaar later, en met veel moeite, opnieuw naar Roeselare terugkeerde. Vrijwel niemand is hier nog van op de hoogte. Het zou mooi zijn om die geschiedenis weer boven water te halen. Eens stripverhaal is er al (Jef Nys verwerkte in de jaren vijftig Rodenbachs leven in ‘De voorvechter van Vlaanderen’, red.), maar het mag wat meer zijn. Zijn leven kan perfect verfilmd worden, op voorwaarde dat het hele verhaal correct gebracht wordt. Kijk naar de impact die de film Daens destijds had… Binnen het Klein Seminarie blijven we trots dat hij ooit op onze schoolbanken heeft gezeten en daar de basis voor zijn latere engagement heeft gelegd.”
(PVH)
Het beste van KW
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier