Steendam

De richting van de Steendam is bepaald geweest door de ligging van het St.-Baafsdorp. Het staat vast dat de dam vóór 1270 werd aangelegd tussen de Steenbrug bij de Sint-Jacobskerk richting St.-Jorisbrug om via de Dam (nu Rodetorenkaai-Voorhoutkaai) het St.-Baafsdorp te bereiken.

Die dam werd toen omschreven als een verhoogde weg door drassig land, waarbij het grondoppervlak geplaveid was.

Aan het begin van de Steendam stond in de 12e eeuw de Steenpoort of Karnemelkpoort. De nauwe doorgang bood met moeite plaats voor een kar. Zij verloor haar functie bij uitbreiding van de stad en werd gesloopt in 1523.

17 maart 1747: Gaspard Couvreur, eigenaar van het huis “alwaer voor teeken uytsteekt de Gauwblomme” in de Steendam, bekomt de toelating om de gevel van zijn huis af te breken en een nieuwe te bouwen. Het zal een prachtige Louis XV-gevel worden. 

Van 1806 resideerden hier verschillende bisschoppen in de voormalige ambtswoning van de abt van de abdij van Baudelo. In 1845 verhuisden zij naar het nieuw opgerichte Bisschoppelijk Paleis aan het Bisdomplein.

De demping van het “Sleksken” gebeurde in 1831. Het was een gracht die liep van de Ottogracht achter het Baudeloklooster en de Steendam richting de Leie.

Op 7 juni 1851 bespreekt de gemeenteraad de aankoop van het huis Maillard-Colson op het Steendam. Het huis is 706m² groot en de stad wenst hier een tweede ingang voor de botanische tuin te creëren. De botanische tuin werd aangelegd in de oude tuin van de Baudeloabdij in 1797 naar het plan van architekt Pisson bijgestaan door B. Coppens, leraar in de plantenkunde aan de “Ecole centrale”. De stad kan echter geen overeenkomst treffen met de eigenaar. Op 2 juni 1852 zal het huis toch kunnen aangekocht worden voor 30125 fr (747€) plus de kosten. 

Op een kadastraal plan van 1855 merken we nog de St.-Jorisstraat van de St.-Jorisbrug tot aan het Baudelopark alwaar het de Steendam wordt richting St.-Jacobskerk.

Ook de ligging van de plantentuin “het Baudelohof”, dat eveneens diende als wandelpark voor de welgestelde Gentse burger, zorgde voor de oprichting van statige herenwoningen langsheen het Steendam. Op 26 maart 1857 was de monumentale entree van de Baudelotuin aan de Steendam afgewerkt om zo meer toegankelijkheid te bieden aan de moeilijk te bereiken tuin.

12 januari 1867. Te Gent verschijnt een nieuw weekblad “Het Volksbelang”. De stichter was drukker Is. Van Doosselaere, wonende Steendam 62 te Gent.

Excelsior

De brouwerij Excelsior ontstond door een fusie van de “Brouwerij van Gent” met de brouwerijen “Florin en Maenhout”. In de vroege 20ste eeuw lieten de eigenaars hun familienaam vallen en kozen voor de naam Excelsior. In de jaren ‘20 en ‘30 werden nieuwe gebouwen opgetrokken langs de IJkstraat en Nieuwpoort. Modieuze gebouwen in art deco en nieuwe zakelijkheid. De administratieve gebouwen lagen op het Steendam en droegen in 2010 nog een hoprank als decoratie in de gevel. In Steendam waren ook de brouwerijen “Goublomme” en de “Vier Heemskinderen”. De brouwerij werd overgenomen door “Haacht” uit Boortmeerbeek en sloot in 1973 zijn poorten. Uiteindelijk verdwenen in 1997 de meeste gebouwen om deze te vervangen door een huisvestingsproject.

Nu is het Steendam een belangrijke toegangsweg naar het Gentse centrum. De drukte is vooral toegenomen door de ontwikkeling van het vernieuwde Portus Ganda en de opening van meerdere restaurantjes en handelszaken.

———-

Bronnen:

Ghendtsche Tydinghen 2010 – Vol39 N°2

Literatuur: J. Van de Wiele, Bier en brouwerijen in het historisch Gent, VIAT, 1986. Internet: Google.

Ghendtsche Tydinghen 2002 – Vol31N°6 (Daniël Van Ryssel)

Ghendtsche Tydinghen 1997 – Vol26 N°4

Ghendtsche Tydinghen 1979 – Vol8 N°6

Ghendtsche Tydinghen 1976 – Vol5 N°6