Het kerkje van Stitswerd staat sinds de dertiende eeuw aan de rand van het wierdendorp dat ongeveer zestig inwoners telt. de Stichting Oude Groninger Kerken (SOGK), eigenaar van het godshuis, startte vorig najaar met het herstel van de bevingsschade. „We zagen tot onze verbazing dat het torentje groen werd geverfd”, vertelt Cor de Bode (75). „We dachten eerst nog dat het grondverf was. Maar ja, toen haalden ze de steigers weg en hadden we opeens een groene kerktoren!”

‘Waarom zijn wij pas achteraf geïnformeerd?’

Hij was buitengewoon gehecht aan de witte kleur. „Die zat er al driekwart eeuw op, net zo lang als ik oud ben. Deze actie van de stichting heeft ons echt overvallen. Waarom is deze beslissing niet met ons overlegd? Begrijp me goed, we zijn hier in het dorp blij met de stichting. Ik ben zelfs donateur. Maar ik ben echt onthutst dat Groninger Kerken ons pas achteraf heeft geïnformeerd. Maar dat is dus achteraf. Nee, ik ben er echt onthutst van. Zij lijkt geen waarde te hechten aan wat een gebouw doet in zijn omgeving en voor omwonenden betekent. SOGK walst daar overheen.”

Derwin Schorren heeft vanuit zijn achtertuin een schitterend uitzicht op de kerk. Nou ja, had. „De kerk was door die witte toren letterlijk een schitterend gezicht. Door die viesgroene kleur erop te smeren is al het leven uit de kerk verdwenen. De kerk ziet er gewoon neerslachtig uit.”

‘Een gele kerk met een groene toren? Dat slaat nergens op’

Ook hij is donateur. „Maar dit gaat echt te ver. Hoe kom je erbij om het dorp pas achteraf over je beslissing te informeren? Een gele kerk met een groene toren? Dat slaat echt nergens op.”

Een aantal inwoners probeert er via de gemeente Het Hogeland voor te zorgen dat SOGK het torentje weer wit verft. Schorren: „De kerk is een rijksmonument en de stichting had een vergunning moeten aanvragen om het torentje groen te verven. Dat is niet gebeurd. We willen dat SOGK dit alsnog doet en dan kunnen wij bezwaar maken. Overigens, er is geen officieel wetenschappelijk kleurenonderzoek gedaan. Er is toegewerkt naar de wens van Groninger Kerken.”

Hij benadrukt deze gang van zaken te betreuren. „Jammer dat het zo moet. De stichting zou gewoon moeten erkennen dat ze in de fout is gegaan en alles moeten terugdraaien. Punt.”

‘Kerktoren was van oudsher groen’

Bouwkundige Jur Bekooy van Groninger Kerken wijst erop dat het torentje – hij geeft de voorkeur aan de term ‘dakruiter’ – tot het midden van de vorige eeuw groen was. „Omdat we toch met bevingsschadeherstel bezig waren, besloten we ook meteen het onderhoudsschilderwerk van de dakruiter mee te nemen. Wij zoeken altijd naar de karakteristieken van een kerkgebouw. Bij heel veel monumenten werd na de Tweede Wereldoorlog alles in gebroken wit en groen geschilderd. Dat was waarschijnlijk goedkoper. Op oude zwart-witfoto’s is te zien dat de dakruiter tot de oorlog een donkere kleur had. Dat moet dan de kleur groen zijn geweest, want zo deed men dat toen. Daarom lag het voor de hand om de dakruiter nu weer groen te schilderen. Zo steekt de blauwe wijzerplaat met de witte lijst hieromheen beter af.”

Krijgt het torentje weer een witte kleur?

Het was volgens hem niet nodig de bevolking vooraf te informeren. „Inzake restauratie en onderhoud voeren wij nooit een brede, maatschappelijke discussie, want dan kom je er nooit uit. We hebben onze keuze wel met de plaatselijke kerkcommissie besproken, maar dan nog blijft deze beslissing onze verantwoordelijkheid.”

SOGK overlegt met de gemeente over de gemaakte keuze.