Het is een imposant gezicht, twaalf blauwwitte KLM-toestellen op Groningen Airport Eelde. Twee grote Airbussen en tien Boeing 737’s, keurig gerangschikt. Daarnaast is het een komen en gaan van kleine vliegtuigen van de KLM vliegschool. Drukte op de enige luchthaven in het Noorden. Een beeld zoals directie en aandeelhouders dat graag zien.

Maar het is een vertekend beeld. De twaalf vliegtuigen van KLM staan niet uit luxe op Eelde. Ze zijn hier gestald omdat de Koninklijke Luchtvaart Maatschappij ze vanwege de coronacrisis niet nodig heeft. Ze staan deze winter in de Kop van Drenthe geparkeerd, af en toe vliegen er een paar terug naar thuisbasis Schiphol.

Coronacrisis sleurt het vliegveld nog dieper in de rode cijfers

Groningen Airport Eelde ontvangt voor het stallen van het KLM-materiaal nog enige inkomsten, maar verder is het flink schrapen voor de luchthaven. Alle vakantievluchten zijn geschrapt vanwege corona; geen vakantievluchten betekent geen inkomsten. En het ging al niet goed met GAE. Dit jaar rekenden directie en aandeelhouders op een verlies van 1,3 miljoen euro, maar de coronacrisis trekt Eelde diep in de rode cijfers: ruim 2 miljoen euro verlies.

De huidige situatie roept bij de aandeelhouders die stevig in de luchthaven investeren – de provincies Groningen en Drenthe en gemeenten Assen en Tynaarlo reserveerden 46 miljoen euro – de vraag op of ze nog steeds geld in Groningen Airport Eelde moeten steken. Er is nog 25 van de 46 miljoen euro over, maar de achterban van deze aandeelhouders vraagt zich hardop af of dit is als trekken aan een dood paard. Deze week vergaderen Provinciale Staten van Drenthe over de toekomst van het vliegveld, met de achterliggende vraag en of ze daaraan nog wel miljoenen euro’s willen spenderen. Provinciale Staten van Groningen en de gemeenteraden van Assen en Tynaarlo bespreken dat de komende weken.

GAE wil structurele jaarlijkse ondersteuning van 6 tot 8 miljoen euro

Met de 25 miljoen euro uit de regio is Groningen Airport Eelde nog niet uit de brand. De luchthaven wil van het Rijk een jaarlijkse bijdrage van 6 tot 8 miljoen euro voor de infrastructuur en veiligheid van het vliegveld. Vrij vertaald: voor het onderhoud van de landingsbaan, de verlichting en het platform, de brandweer, de beveiliging en andere veiligheidsmaatregelen die een luchthaven vereisen. Want dat is een taak van de overheid, roept interim-directeur Bart Schmeink van de daken sinds zijn aantreden begin dit jaar.

Schmeink trekt graag de vergelijking met het spoor, waar ProRail met geld uit Den Haag de rails aanlegt en NS de passagiers vervoert. Of met het busvervoer waar hij ervaring opdeed als topbestuurder van vervoersmaatschappij Connexxion en als directeur van het Gemeentevervoersbedrijf Amsterdam. ,,De busbedrijven betalen de aanleg van wegen toch ook niet?”

Een luchthaven is een zelfstandige onderneming zegt minister en geeft geen geld

Minister Cora van Nieuwenhuizen liet vorige maand op Kamervragen weten niet de beurs te willen trekken voor Groningen Airport Eelde. Ze ziet luchthavens als ‘zelfstandige ondernemingen die zelf verantwoordelijk zijn voor de bekostiging van hun activiteiten’. ‘Structurele rijksbijdragen passen niet binnen het luchtvaartbeleid’, schrijft de minister in antwoord op vragen van SP en PvdD.

In de twee weken geleden verschenen nieuwe Luchtvaartnota onderstreept Van Nieuwenhuizen: ‘structurele rijksbijdragen zijn niet aan de orde’. Maar de Tweede Kamercommissie infrastructuur behandelt de nota op 16 december en dan komt de politiek om de hoek kijken. Kamerleden laten weten dat ze Groningen Airport Eelde NV niet failliet willen laten gaan. Want dat staat te gebeuren indien de aandeelhouders en het Rijk niet met miljoenen over de brug komen. Kortom: het is een spannende decembermaand voor de noordelijke luchthaven; het is buigen of barsten.

Hoe erg is het als het vliegveld failliet gaat?

Hoe erg is het als het vliegveld failliet gaat? Groningen Airport Eelde is een luchthaven van nationaal belang, net als Schiphol en de vliegvelden in Eindhoven, Rotterdam, Maastricht en straks Lelystad dat na eindeloos gesteggel eind volgend jaar eindelijk opent, zo is de bedoeling. Dit houdt in dat deze zes allemaal luchtverkeersleiding hebben, een eigen brandweer en douane. Die zijn nodig voor internationale lijndiensten, vanaf Eelde naar bijvoorbeeld Londen of de Canarische Eilanden.

Luchtverkeersleiding is op GAE ook nodig om de lesvluchten van de KLM Flight Academy te kunnen uitvoeren. Het aantal vliegbewegingen zijn na de verhuizing en het samengaan met de Martinair vliegschool dit jaar toegenomen tot 50.000 per jaar. De Flight Academy leidt elk jaar zestig nieuwe piloten op voor KLM. ,,Eelde is voor ons heel belangrijk”, zegt directeur Bart de Vries van de vliegschool.

Komt er geen overheidsgeld dan is het faillissement van Groningen Airport Eelde NV onafwendbaar. De minister van Infrastructuur kan dan het stempel ‘nationaal belang’ schrappen voor Eelde. De noordelijke luchthaven gaat niet dicht, maar kan ‘afgeschaald’ worden tot een groen vliegveld, zonder luchtverkeersleiding waardoor alleen kleine sportvliegtuigjes ‘op zicht’ kunnen landen. De KLM vliegschool kan dan niet meer uit de voeten op Eelde. Directeur De Vries: ,,We hebben hier vijftien vliegtuigen, een internaat, onze hangars en een schoolgebouw en in het Noorden is ruimte om te vliegen. We zitten heel goed op Eelde. Een verhuizing is niet iets van: pak op en wandel. Als je de vliegschool wilt verplaatsen spreek je over investeringen van vele miljoenen. Een desinvestering van vele miljoenen en het verlies van 50 arbeidsplaatsen, alleen al aan onze academy.”

De Amerikaanse ‘vliegende BMW’ van Cirrus

De vliegschool in niet het enige bedrijf dat op Eelde is gevestigd. Voor de nota Visie, Strategie en Toekomst Groningen Airport Eelde liet luchthavendirecteur Schmeink onderzoek doen naar de gevolgen van een sluiting van het vliegveld. Er zijn meer dan vijftig bedrijven gevestigd op het 240 hectare grote luchthaventerrein. Die zijn goed voor 387 fte (voltijdsbanen) en een omzet van 61 miljoen euro. Sluiting van de luchthaven is een klap voor de werkgelegenheid in de regio.

,,Zonder deze luchthaven hebben we geen bestaansrecht. Verhuizen? Ik zou niet weten waarheen. Andere luchthavens met deze faciliteiten zijn veel minder geschikt voor kleine luchtvaart . Eelde is een gecontroleerd veld met goede faciliteiten. Voor onze klanten dus ideaal om naar toe te vliegen”, zegt Rob Dalsheim van Cirrus. Weinigen weten dat dit bedrijf naast de vertrekhal is gevestigd, in een nieuw pand met dito loodsen. Cirrus is een vliegtuigmerk, de toestellen worden gemaakt in de Verenigde Staten. ,,Het zijn de BMW van de kleine luchtvaart”, aldus Dalsheim.

Het bedrijf met dertig werknemers is dealer van Cirrustoestellen voor Scandinavië, Benelux en Duitsland. ,,Maar onze klanten komen uit heel Europa en soms daar buiten naar ons toe voor onderhoud of een toestel.” De vliegtuigen van Cirrus staan bekend om de parachute die de piloot kan uittrekken als het vliegtuig in problemen komt. Dan landt het hangend aan de parachute op de grond in plaats van neer te storten. ,,Die techniek heeft zeker 150 mensen het leven gered.”

Toestel landt automatisch op dichtstbijzijnde vliegveld bij problemen

Het nieuwste snufje van Cirrus is de save-return die onder meer is ingebouwd in de 5- tot 7-persoons jets, vliegtuigen met straalmotor. ,,Als de piloot onwel wordt kan een passagier op een knopje drukken. De computer in het toestel zoekt dan het dichtstbijzijnde vliegveld op en zorgt dat het daar automatisch landt. Cirrus is het veiligste vliegtuig ter wereld.” Wie belangstelling heeft voor de vliegtuig-BMW moet wel diep in buidel tasten, een Cirrus kost tussen de 8 en 9 ton, een jet zo’n 3 miljoen euro.

In de loods van Cirrus staan toestellen uit meerdere Europese landen voor een onderhoudsbeurt. Een Zwitserse piloot komt net aanvliegen op Eelde en parkeert zijn toestel voor de deur van de onderhoudsloods. Dalsheim: ,,Die gaat straks op met de huurauto naar Groningen, slaapt daar een nachtje en vliegt morgen terug. Onze klanten zijn vaak ondernemers die internationaal zaken doen. Sommigen kopen met een groepje een toestel, dat maakt ze mobiel.”

Ook de Cirrus-lestoestellen van Airbus staan in de hal in Eelde voor een beurt. ,,Een bedrijf uit Eelde spuit ze in de juiste witte kleur. Dat doet het spuitbedrijf al jaren voor ons. En de stickers op het toestel laten we in Groningen maken.” Waarmee Dalsheim aangeeft dat ook bedrijven uit de omgeving profiteren van de aanwezigheid van de luchthaven.

Geen lijnvluchten meer naar internationale luchthavens

De grote vraag de komende weken is hoe de toekomst van Groningen Airport Eelde er gaat uitzien. Directeur Schmeink zegt een realistische visie te hebben geschreven. Geen lijnvluchten meer naar internationale luchthavens als Kopenhagen en München, waardoor reizigers vanaf Eelde via deze hubs naar alle delen van de wereld gevlogen kan worden. Deze strategie Toegangspoort van het Noorden van Schmeinks voorganger Marco van de Kreeke, waarvoor de aandeelhouders 46 miljoen euro reserveerden, mislukte na ruim twee jaar jammerlijk. Luchtvaartmaatschappij Nordica stopte eind 2018 met de vluchten naar Kopenhagen en München, waarvoor Eelde miljoenen euro’s betaalde.

Schmeink: ,, Toegangspoort van het Noorden was achteraf gezien een verhaal dat gedoemd was te mislukken. Het maken van verbindingen vanuit Groningen naar de rest van de wereld was bijna een onmogelijk opgave als je dat moet ontwikkelen in de schaduw van Schiphol. Je kunt vanuit Amsterdam 60 keer per dag naar Londen vliegen, 54 keer naar Charles de Gaulle bij Parijs. Het wordt ingewikkeld als je vanuit Groningen, naast Schiphol, ook dat soort kwalitatieve verbindingen wilt realiseren. Toegangspoort van het Noorden richtte zich veel te veel op grote witte vogels die honderden reizigers per dag aanleveren en wegbrengen. Daar leent deze haven zich maar beperkt toe. We hebben een dun achterland en de bereidheid om te vliegen is hier lager dan elders in Nederland. Als mensen hier willen vliegen, kijken ze automatisch naar Schiphol want daar heb je tientallen mogelijkheden.”

In de nieuwe visie betaalt Eelde niet meer voor nieuwe lijnvluchten of vakantiebestemmingen. ,,Ze blijven welkom, want we hebben ze nodig om de exploitatie rond te krijgen. Maar niet tot een niveau waarbij je 400.000 passagiers per jaar nodig hebt. Vakantievluchten zijn ook goed voor het draagvlak in de regio. Heel veel mensen vinden het prettig op vliegvakantie te gaan vanaf Eelde. Is Noorden-eigen volgens mij. Maar proberen vanuit Eelde naar elk deel van de wereld te vliegen, nee. Gebruik daar Schiphol voor.”

Schmeink wil daarom inzetten op een beetje passagiersverkeer, lesverkeer van de KLM en ander luchtvaartmaatschappijen, kleine luchtvaart en vestiging van luchtvaartgebonden bedrijven als Cirrus en Skyline. Daarnaast ziet hij kansen voor innovaties als dronevliegen en experimenten met elektrisch vliegen.

Veelbelovende experimenten met onbemande luchtvaart

De Dronehub Groningen Airport Eelde is al op het vliegveld gevestigd. Vanuit het nieuwe kantoor heb je het mooiste uitzicht op de luchthaven, op de twee Airbussen en tien Boeing 737 van KLM. ,,Fantastisch niet?”, zegt Egbert Swierts van Dronehub. ,,We zaten eerst in het oude gebouw van de Rijksluchtvaartschool. Hier zitten we tussen de gebruikers in het kloppend hart van de luchthaven. Je voelt je een van hen.”

Groningen Airport Eelde heeft als enige luchthaven in ons een land een ontheffing om met drones te vliegen. Opmerkelijk, want drones en vliegtuigen verhielden elkaar slecht tot voor kort. Vliegtuigen ondervonden hinder van drones die te dichtbij kwamen. ,,Rondom Eelde mogen we op aangevraagde momenten maximaal 120 meter hoog vliegen, zeg maar windmolenhoogte.”

De Dronehub Eelde bestaat sinds 2016. Er zijn sindsdien diverse experimenten geweest. ,,We hebben met een drone over een proeftuin in Valthermond gevlogen. Met een camera zijn data van akkerland gemaakt en doorgestuurd naar de gps op de tractor van de boer. Die kon zo precies zien hoeveel gewasbeschermingsmiddel hij op zijn perceel moest gebruiken.”

Bij Groningen Seaports is met een drone een proef gedaan om een AED van het hoofdgebouw naar de dijk te vliegen, zodat die bij een reanimatie sneller kan worden gebruikt. Er is een test geweest op het Zernikecomplex in Groningen om pakketjes met een drone te vervoeren, van dak tot dak. ,,Dat zou je heel goed in de stad kunnen toepassen. Aan een drone kun je ook sniffers hangen. Dat zijn apparaten die ruiken, bijvoorbeeld methaangas. Zo kun je lekken in leidingen opsporen.”

Techniek, onderhoud en programmering leren op de drone-opleiding

Egbert Swierts werkt samen met roc Noorderpoort in Groningen aan een drone-opleiding. ,,Leerlingen leren dronetechniek, maar ook het onderhoud en programmeren van drones. We hopen volgend jaar een hangar voor onbemande luchtvaart op het vliegveld neer te zetten.” Verder hoopt Swierts komend jaar een drone-controleroom op Eelde in te richten. Zodat je drones in de lucht op een groot beeldscherm kunt volgen. En hij wil de eerste dronevluchten vanaf de luchthaven naar Groningen maken. ,,Je zou in toekomst onder meer donororganen snel met drones van Eelde naar het UMCG kunnen vervoeren.”

De luchtverkeersleiding controleert het dronevliegen op Eelde. ,,Die kijkt mee, maar bij een faillissement van de luchthaven verdwijnt de verkeersleiding. Dan komen we in een ander systeem terecht en dat helpt Nederland niet verder in drone-experimenten.”

‘Subsidieer geen lege vliegtuigstoelen, maar kijk ook naar vrachtvervoer en Defensie’

Voor de 25 miljoen die aandeelhouders nog op de plank hebben liggen, weet Swierts wel een bestemming. ,,Stopt dat in innovatie. Want lege vliegtuigstoelen subsidiëren, daar geloof ik als ondernemer niet in. Faciliteer het Noorderpoort om hier studenten naar toe te trekken. Help met het opzetten van een drone-controleroom. Groningen Airport Eelde heeft nooit ingezet op vracht. Dat snap ik niet. Bijna iedereen bestelt online en wil zijn pakketjes zo snel mogelijk thuis hebben. AliExpress vestigt zich in Noord-Duitsland. Haal die pakketen hier naar toe en verspreid ze vanaf deze luchthaven verder, met het vliegtuig en later met drones.”

Bart Schmeink denkt dat Defensievluchten ook prima op Eelde passen. Als F16’s uit Volkel of helikopters uit Gilze-Rijen in de Marnewaard oefenen kunnen ze beter een stop op Eelde maken, dan helemaal terugvliegen naar hun thuisbasis. Scheelt tijd, brandstof en CO2 uitstoot.”

De traumaheli en donororgaanvluchten van het UMCG

Daarnaast zijn er nog de traumaheli die Eelde als thuishaven heeft en de ‘donorvluchten’ van het UMCG. Het transplantatiecentrum van het UMCG is het enige in Nederland dat alle orgaantransplantaties uitvoert. De tijd om het orgaan van de donor naar de ontvanger te brengen is van cruciaal belang.

De helft van de donororganen voor het UMCG wordt via Groningen Airport Eelde getransporteerd. Vorig jaar waren er ongeveer 70 donorvluchten, waarvan 22 ‘s nachts, waarvoor de luchthaven speciaal openging. Als organen niet meer via Groningen Airport Eelde kunnen worden vervoerd heeft dat consequenties voor patiënten in het hele land, stelt het UMCG. Ze moeten langer wachten op een orgaan en dat kan sterfte tot gevolg hebben.

Volgens omwonenden is alles op Eelde mislukt en kan de luchthaven maar beter sluiten

Je zou denken: Groningen Airport Eelde kan niet sluiten. De Vereniging Omwonenden Luchthaven Eelde (VOLE) denkt daar heel anders over. Voorzitter Jan Wittenberg: ,,Alles op Groningen Airport Eelde mislukt tot nu toe en dat weten die politici ook. Het investeringsscenario van 46 miljoen is mislukt, de hub-verbindingen naar Kopenhagen en München zijn mislukt, Eelde wordt geen onderdeel van de Schipholgroep, het Rijk wil geen 6 tot 8 miljoen betalen. Ook de baanverlenging is mislukt, althans dat er grotere vliegtuigen zouden komen. Allemaal symbolen die tot niks hebben geleid. Geef het nou gewoon toe.”

Het vliegveld is niet te redden in zijn huidige vorm, meent Wittenberg. ,,Het is waanzinnig duur. En wat krijg je er voor terug? Helemaal niks. Alles wat er nu gebeurt kan ook ergens anders. Drones, lesvluchten kunnen beter naar het internationale opleidingscentrum in Duitsland, de traumahelikopter kan overal staan. En de kleine luchtvaart? Die landt nu ook al in Hoogeveen en Oostwold. Er is geen functie meer voor de luchthaven. Wij zien het als een aflopende zaak.”

VOLE is 28 jaar geleden opgericht om de geluidsoverlast van de luchthaven te bestrijden. De vereniging telde op haar hoogtepunt 1000 leden, dat zijn er nu 600 zegt Wittenberg. ,,Overlast is relatief. Maar nu met die KLM-vliegschool is het echt ongelooflijk ernstig. Voor mensen in Eelde, Glimmen, Yde en Donderen geeft het 10.000 mensen overlast. De vliegschool wil naar 50.000 vliegbewegingen (landen en opstijgen -red.) per jaar, dat is bijna 4200 per maand, 140 per dag. Vijftien van die krengen per uur die circuits draaien. Dat is heel wat anders dan vliegtuigen die rustig komen aanvliegen en gas terugnemen. Ik zeg krengen, omdat het vliegtuigen zijn die gemiddeld 18 jaar oud zijn, sommige 25 jaar oud. Ze zijn niet alleen lawaaiig, maar stoten ook spul uit als lood. Onverantwoord dat dit kan. Die school zal moeten afslanken en daarna zullen wij ervoor zorgen dat dit niet meer kan. Dit is een grof, grof schandaal.”

Draagvlak lijkt te verschuiven naar een snelle spoorlijn door Friesland maar de nieuwe aandeelhouder ziet enorme potentie

Wittenberg kijkt ook naar het politieke draagvlak voor de luchthaven. ,,In de stad Groningen is er geen draagvlak meer. Het is niet zo dat de mensen in de omgeving een hekel hebben aan het vliegveld. Het gaat erom dat er prestige in het geding is. Er is zoveel geld gegaan naar iets dat ‘alles’ zou worden en dan blijkt het één grote flop. Daarvan zeggen wij: neem je verlies en investeer in de Lelylijn, de snelle spoorlijn van Groningen, door Friesland naar de Randstad. Ga die 240 hectare herontwikkelen. Hou op met het trekken aan een dood paard.”

Dat paard is volgens de aandeelhouders nog lang niet dood. De nieuwe aandeelhouder FB Oranjewoud, dat dit jaar de aandelen (26 procent) van de gemeente Groningen overnam, ziet enorme potentie voor de noordelijke luchthaven. Met name op het gebied van innovaties als drones en elektrisch vliegen. ,,Dat gaat niet lang meer duren en Eelde moet daarbij voorop lopen”, zegt Jorrit Volkers van FB Oranjewoud. ,,Wat zou het mooi zijn als Cirrus voor de KLM vliegschool een elektrisch toestel bouwt. Dan wordt de geluidsoverlast een stuk minder. Wij hebben gezegd geen geld in de exploitatie van de luchthaven te steken, maar in nieuwe initiatieven willen we wel investeren. Ik heb met de Rijksuniversiteit Groningen gesproken voor onderzoek naar dit soort nieuwe ontwikkelingen. Zo’n dronecentrum? Een prima idee. Doen.”

FB Oranjewoud is aandeelhouder geworden om de contacten met het bedrijfsleven te versterken. ,,Ik heb met diverse bedrijven gesproken, onder meer met bloemenveiling Flora Holland dat tegenover het vliegveld ligt. Waarom kunnen die bloemen niet met het vliegtuig vanaf Eelde vervoerd worden? Eelde zou een transporthub kunnen zijn voor pakketvervoerders. ”

Op weg naar één luchtvaartsysteem: ‘Eelde zou met Maastricht moeten toetreden tot de Schipholgroep’

Volkers heeft zich ook met de politieke lobby richting Den Haag en Schiphol bemoeid. ,,We willen als directie en aandeelhouders naar één systeem voor de nationale luchthavens.” Die moeten nauwer samenwerken om elkaars functies en specialisaties te benutten. Dat kan het beste door de luchthaven onder een holding te brengen. Dat betekent dat Groningen Airport Eelde met Maastricht zou toetreden tot de Schipholgroep, waar behalve Schiphol ook Eindhoven en Rotterdam deel van uitmaken.

Het Rijk moet volgens Groningen Airport Eelde en Maastricht de regie nemen, maar de minister wil die aan de luchthavens zelf overlaten. Volkers: ,,We hebben de Tweede Kamerfracties benaderd over het plan voor één luchtvaartsysteem. Er is een breed gedragen motie in voorbereiding voor het Kamerdebat. Als die wordt aangenomen is het klaar, want bij dat systeem hoort ook een zak met Rijksgeld. Je kunt niet zeggen we doen het, maar we betalen niet mee.”

Provincies en gemeenten twijfelen, en staatssteun is niet toegestaan

Dan zijn er nog de Provinciale Staten van Drenthe en Groningen en gemeenten Assen en Tynaarlo die zich moeten uitspreken of ze de 25 miljoen nog in de luchthaven willen blijven steken. De Drentse gedeputeerde Cees Bijl is de langst zittende bestuurder van de aandeelhouders. Hij overtuigde vier jaar geleden de Drentse statenleden dat ze miljoenen toezegden voor het mislukte project Toegangspoort van het Noorden. Maar gaat dat nu ook lukken? Bijl praatte de Statenleden deze week bij in een besloten vergadering. ,,Ze waren al bijgepraat over de nieuwe toekomstvisie voor Eelde en ik heb de begroting voor volgend jaar toegelicht. Ik heb de indruk dat een meerderheid in de Staten zich in de begroting kan vinden.”

Eelde is niet de enige luchthaven die het moeilijk heeft. Andere regionale luchthavens in Europa kampen met dezelfde problemen, ziet oud-staatssecretaris Pieter van Geel (CDA). Hij onderzocht eerder onder meer toekomstscenario’s voor Eindhoven Airport en doet dat nu voor Maastricht. ,,Regionale luchthavens zijn bijna per definitie verlieslijdend. Weten ze een carrier binnen te halen, dan krijgen ze een boost. Maar besluit die carrier plots te vertrekken, dan komt het vliegveld bijna direct in de problemen. Het is heel moeilijk stabiel beleid te maken.”

In het algemeen draaien de overheden op voor de voorzieningen van algemeen belang op een vliegveld. Maar daarmee kunnen vliegvelden vaak niet rondkomen. Dan wordt opnieuw naar overheden gekeken, zoals ook nu weer bij Eelde gebeurt. ,,Maar op een gegeven moment loop je dan tegen staatssteun aan. En dat is niet toegestaan”, weet Van Geel.

,,Aan de overheden die moeten beslissen over geld voor een regionale luchthaven ligt eigenlijk de vraag voor: vind je dat dit hoort bij de basisinfrastructuur van je regio?”, zegt Van Geel. ,,Zekerheid dat de investering een succes wordt, heb je in elk geval niet. Uit onderzoek weten we dat er een licht positief effect is op de economische aantrekkelijkheid van een regio, als er een vliegveld is. Tenminste: als de potentie in die regio aanwezig is.”

‘Sluiting van Groningen Airport Eelde is spelen met vuur’

Interim-directeur Bart Schmeink is bezig met zijn laatste maand op Eelde. Hij gaat in januari aan slag als directeur bij het beveiligingsbedrijf Securitas. Hij heeft nog wel een boodschap voor de noordelijke politiek. ,,Het Noorden onderhandelt heel vaak met zichzelf. Het begint na te denken in problemen: ‘hoe krijg ik dit erdoor?’ Dan kom je niet heel ver.”

„Ik vind het opvallend hoe andere regio’s in staat zijn heel krachtig te lobbyen voor extra geld voor infrastructuur en regionale ontwikkeling. Eindhoven vraagt 1,4 miljard voor de infrastructurele versterking van de regio. Limburg heeft een paar jaar geleden enorm goed ingezet op versterking van het openbaar vervoer. Regio Arnhem-Nijmegen heeft een geweldig goed vervoerssysteem. De Randstad weet zonder veel moeite miljarden vrij te maken voor lightrail. De regio Amsterdam samen met de NS trekken zo een paar miljard uit om de Noord-Zuidlijn door te trekken naar Schiphol. Als je ziet hoeveel geld er gaat naar infrastructuur en je ziet hoe de lobby in het Noorden is geregeld, dan vind ik dat soms een beetje schraal. ”

,,Het draagvlak voor de luchthaven van Maastricht is heel beperkt. Maar bestuurlijk gezien: kom je aan de luchthaven, dan kom je aan Limburg. Dan lopen alle bestuurders de benen uit hun lijf om dat te regelen in Den Haag. En hier ... ik heb het idee dat we een beetje blijven hangen in onze eigen problematiek. Het is niet logisch te spelen met sluiting van de luchthaven wetende welke economische consequenties er op termijn zijn voor de regio. Ik vind dat spelen met vuur. Aan de ene kant proberen we met de Lelylijn miljarden binnen te halen om de kwaliteit van de infrastructuur in het Noorden te versterken en aan de andere kant zetten we infrastructuur op het spel.”