Koeien weg, stikstof omhoog?!

Op Schiermonnikoog hebben boeren vrijwillig 40% van hun koeien weg gedaan om de kwetsbare natuur op Schiermonnikoog te beschermen. Na meetresultaten blijkt echter dat er geen stikstofreductie gemeten is. Sterker nog; er is ten opzichte van 2021 zelfs een stijging te zien. BBB stelt Kamervragen.

De meetresultaten van het Meetnet Ammoniak Nederland (MAN) zijn gepubliceerd. Schiermonnikoog was een voorbeeldproject voor destijds minister Schouten. Boeren gingen vrijwillig, maar niet zonder tegenzin en protest, bijna 40% van hun koeien weg doen om de kwetsbare natuur op Schiermonnikoog te beschermen. Op Schiermonnikoog zijn de koeien de enige significante lokale bron van stikstof (ammoniak) en onder druk van de minister en twee Friese gedeputeerden hebben de boeren daar fors in de veestapel gesneden.

Nu de meetresultaten binnen zijn blijkt echter dat er geen stikstofreductie in het meetnetwerk in de natuur gemeten is. Sterker nog; er is ten opzichte van 2021 zelfs een stijging te zien, overigens doet eenzelfde trend zich voor op de andere Friese eilanden. De vraag is dus of fors snijden in de veestapel überhaupt het gewenste effect zal opleveren en of de stikstofmiljarden niet doelmatiger kunnen worden aangewend. BBB twijfelde hier altijd al aan en vindt dat een herziening van het beleid nu moet plaatsvinden.

Kamervragen van het lid Van der Plas, aan de minister van Stikstof en Natuur, Van der Wal.

1. Bent u bekend met het artikel ‘Zeven boeren op Schiermonnikoog hebben een deel van hun koeien weggedaan, en lopen zo op de troepen vooruit’?
2. Bent u bekend met de in juli gepubliceerde meetgegevens op Schiermonnikoog van het ‘Meetnet Ammoniak Nederland’ 
3. Kunt u aangeven wat de exacte reductie van vee is geweest op welke data, oftewel; op welk peilmoment was er sprake van een reductie van melkvee van bijna 40% op Schiermonnikoog? Graag het verloop in een tabel uiteenzetten.
4. Hoe verklaart u dat de gemeten concentratie op Schiermonnikoog gestegen is, terwijl de -volgens het huidige beleidsmodel- belangrijkste bron van ammoniak op Schiermonnikoog zo significant gereduceerd is?
5. Hoeveel gemeenschapsgeld is ingezet om de veestapel op Schiermonnikoog te reduceren?
6. Als het met zo’n groot percentage reduceren van vee, op een plek waar dat de belangrijkste bron van stikstofdepositie is, en dat geen significant effect laat zien op de stikstofconcentraties en berekende depositie (sterker nog; er is een stijging tov 2021) kunnen we dan concluderen dat vee-reductie als doel geen doelmatige besteding van gemeenschapsgeld is?
7. Klopt het dat de trend op Schiermonnikoog, net als in voorgaande jaren, nagenoeg even sterk correleert met de buureilanden? Zo ja; wat zegt dat?
8. Wat was de verwachte depositiereductie die ten grondslag ligt aan het uitgevoerde plan om de veestapel op Schiermonnikoog met het gereduceerde aantal terug te brengen?
9. Kunt u de berekeningen delen die ten grondslag liggen aan deze reductie?
10. Heeft u rekening gehouden met dit scenario? En wat zijn de afgesproken consequenties mocht de vee-reductie niet het gewenste effect sorteren?
11. Welke conclusies verbindt u aan het modelmatig berekenen van de relatie tussen stikstofemissie, -concentratie en -depositie aan de hand van de Schiermonnikoogcasus?
12. Heeft dit ook consequenties voor de aanpak piekbelasters? 
13. Zo nee; kunt u uitleggen waarom in die aanpak een emissiereductie op plaats ‘x’ wél de beoogde depositiereductie op plaats ‘y’ teweeg zou brengen? 
14. Bent u bereid de basis voor het stikstofbeleid te herzien?