Station Arnhem Centraal – Toen en Nu

Station Arnhem Centraal

Station Arnhem Centraal is een hotspot in Arnhem. Volgens de NS reizen er dagelijks wel zo’n 43 duizend mensen doorheen. De opening van het eerste station in Arnhem was op 14 mei in 1845. Dat is al ruim 175 jaar geleden! Toen waren er enkel 2 sporen. Hier reden dagelijks 3 treinen tussen Arnhem en Utrecht. Het 3e spoor, de Arnhem-Nijmegen lijn, werd pas in 1865 aangelegd. 14 Jaar later, in 1879, werd de spoorbrug over de Rijn gebouwd. Die is tot op heden de drukste spoorlijn van Gelderland. Dagelijks zijn dat zo’n 5 duizend reizigers.

Station Arnhem 1871
Station Arnhem 1871. Station Arnhem 1871. Fotocollectie voormalig gemeentearchief Arnhem

Stationsgebouw tijdens de Slag om Arnhem

Het stationsgebouw en de brug werden in 1944 tijdens de Slag om Arnhem, dat deel uitmaakte van Operatie Market Garden flink getroffen. Een deel van de Arnhemse binnenstad, waaronder ook het stationsgebouw en de spoorbrug, hebben het gevecht dat daar plaatsvond niet overleefd.

1955 werd het nieuwe stationsgebouw, ontworpen door architect H.J.G Schelling, geopend. Er was genoeg ruimte om een moderner station te bouwen en om een extra spoor aan te leggen. 

Vele wat oudere Arnhemmers zullen zich dit station nog wel herkennen.  Het na-oorlogse station heeft wel een overeenkomst met het huidige station: er is veelvuldig gebruik gemaakt van beton!

Station Arnhem 1945
Station Arnhem 1945. 1560 - Fotocollectie Tweede Wereldoorlog, Gelders Archief

Tijd voor vernieuwing 

Het station viel eind jaren 80 uit de smaak. Mensen waren het station beu geworden: het werd te krap voor al het verkeer. Tijd voor vernieuwing dus!

In 1989 besloot de gemeente Arnhem om het station te verbouwen. In 1992 was er veel ophef en kritiek over de plannen die de voor het project gekozen architect Teun Koolhaas voorstelde. Zijn plan betekende dat veel huizen rondom het station gesloopt moesten worden. Dit was tegen de wens van veel Arnhemmers in. Na 2 jaar debatteren werd het project van Teun Koolhaas in 1994 goedgekeurd door de gemeente. 2 Jaar later, in 1996, werd het plan toch weer teruggetrokken doordat Arnhemse inwoners tegen het plan protesteerde.

De plannen van Teun Koolhaas gingen niet door en Arnhem had nog steeds geen nieuw station.

Station Arnhem 1980
Station Arnhem 1980. Gelders Archief, 1524 - Diacollectie Gemeente Arnhem

Herinner jij je het tijdelijke station nog?

Weet je het nog? Dat verschrikkelijke oranje noodgebouw? Deze werd op 1 oktober 2006 geopend. Reizigers vonden het tijdelijke station maar niks. Het was te ver van het busstation en onoverzichtelijk door de loopbruggen. Via metalen trappen waar geen einde aan leek te komen kwam je bij het perron. Het was flink balen wanneer je de omroeper hoorde zeggen dat je trein tóch van een ander perron vertok. 

Tijdelijk station Arnhem 2006
Tijdelijk station Arnhem 2006, Henri ter Hall, 1501-01 - Fotocollectie Gelders Archief

Architect Ben van Berkel to the rescue!

Architect Ben van Berkel van UNStudio kreeg het project. Zijn plan voor het station ving meteen positieve reacties en werd daarom goedgekeurd door de gemeente.

Beetje bij beetje kwam Station Arnhem Centraal tot stand, al leek het voor de bewoners van Arnhem eindeloos te duren.

In 2000 werd de Willemstunnel geopend en in 2001 werd de nieuwe parkeergarage geopend. Dit was het eerste nieuwe deel van het station. In 2003 werd het overdekte busstation geopend, en in 2005 stonden de 2 kenmerkelijke blauw en groene hoge WTC torens er. De Rijntoren en de Parktoren dienen als kantoorgebouwen en zijn 70 meter hoog. Echte eyecatchers van de Arnhemse skyline. 

Aanbouw station Arnhem. Gelders Archief, 1566 - Foto- en filmcollectie Mimi Turk
Aanbouw station Arnhem. Gelders Archief, 1566 - Foto- en filmcollectie Mimi Turk
Parktoren en Rijntoren
Gelders Archief, 1566 - Foto- en filmcollectie Mimi Turk

Onzekerheid

In 2010 was er onzekerheid over het plan van Ben van Berkel. Er was een kans dat het moderne design niet gebouwd kon worden doordat de vormgeving erg moeilijk te bouwen was. Ook waren de kosten te laag ingeschat.

Het budget, dat op €65 miljoen werd geschat, werd in 2008 verhoogd naar €90 miljoen. De gemeente kon de bouw niet meer stopzetten: het project had al te veel geld gekost.  De 1e fase (de nieuwe fietsenstalling en perrontunnel) voltooien liep vertraging op. Het stationsgebouw moest in 2009 voltooid zijn en het 4e perron in 2010. Beide bouwsels waren pas klaar in juli 2011. Toen pas kon het tijdelijke stationsgebouw gesloopt worden.

Bouw nieuwe stationshal 

In 2012 begon de bouw van de stationshal dan eindelijk. Het punt dat de garage, fietsenstalling, perrons en busstation met elkaar zou verbinden. De grote hal was klaar in 2014 en aansluitend werd de ov-terminal gebouwd.

Op 19 november 2015 was het eindelijk zo ver. Na 7 jaar vertraging stond hij er: Station Arnhem Centraal, met alles erop en eraan!

Station Arnhem Centraal
Station Arnhem Centraal

Station Arnhem Centraal

Het nieuwe station kreeg een grandioze opening. Tijdens de opening werd de naam van het station ook officieel veranderd. Het voormalige ‘Station Arnhem’ veranderde in ‘Station Arnhem Centraal’. Dit was een dure grap! Er komt namelijk veel kijken bij zo’n naamsverandering. De geschatte kosten lagen op een half miljoen. Deze kosten werden door NS en ProRail gedekt als cadeau voor de opening. Toch aardig!

Station Arnhem Centraal
Station Arnhem Centraal
Station Arnhem Centraal
Station Arnhem Centraal
Station Arnhem Centraal
Station Arnhem Centraal
Station Arnhem Centraal

Bezoek Station Arnhem Centraal

Nieuwsgierig geworden naar Station Arnhem Centraal? Mooi! Dat was precies ons doel. Wellicht kun je binnenkort zelf het station komen bewonderen maar lukt dat niet, dan kan je de video hieronder bekijken.

Ook plaatsen we hier binnenkort onze downloadbare ‘route’ door Station Arnhem Centraal waarin we je nog veel meer leuke feiten en weetjes vertellen over deze moderne ‘transport hub’.

BONUS: Deze mooie timelaps van de bouw van het nieuwe station.

Wandelroute Arnhem Centrum
Sonsbeek Park wandelroute
Street Art Wandelroute Arnhem