We pakken de draad weer op bij het kunstig beschilderde transformatorhuisje bij de driesprong tussen Oudega, Nijega en Opeinde. Nadat we gisteren het gedicht aan de oostzijde hebben bekeken, richten we ons vandaag eerst op de noordelijke voorgevel van het gebouwtje …
Op de gevel zijn de silhouetten van een boom en een aantal vogels te zien tegen een achtergrond van regenboogkleuren. Op de deur staat het Friestalige gedicht ‘Frjemde fûgels’ van Andries de Jong. Nu zou ik voor de vertaling van het gedicht simpelweg kunnen verwijzen naar Google Translate Frysk, maar wetend dat daar bij de meesten niets terecht zal komen, heb ik zelf maar even een vrije vertaling van het gedicht gemaakt …
Op de westgevel van het trafohuisje staat Meneer Voltage. Een gedicht van Erik de Boer over dit heerschap is te lezen tegen de achtergrond van het silhouet van meneer Voltage, die op knetterende wijze het elektriciteitsnetwerk in bedrijf lijkt te houden …
Alsof dat alles nog niet genoeg is, verwijst een qr-code onderaan de muurschildering ook nog naar een bijbehorend muziekstuk van de kunstenaar getiteld ‘Mr Voltage’ …
Had ik al eens verteld dat we een medeblogger in ons midden hebben, die al jarenlang bezig is om zo mogelijk alle transformatorhuisjes in ons land op foto’s te verzamelen …? Het is wel zo! Die blogger heet Sjoerd, een Limburger van Fries afkomst, en hij heeft in de loop der jaren al enige honderden transformatorhuisjes (kortweg: trafohuisjes) verzameld op zijn site bVision. nl.
Transformatorhuisjes zijn onderdeel van het elektriciteitsnetwerk. De transformator in het huisje zet elektriciteit met middenspanning (meestal 10 kilovolt) om in laagspanning van 230 volt. Dat is de spanning op de stopcontacten in huis.
In de loop der jaren heb ik al verschillende trafohuisjes aangeleverd. Wanneer ik eens een interessant trafohuisje tegenkom, maak ik als het even kan een tussenstop, zodat ik wat foto’s kan maken om Sjoerd zijn collectie verder aan te vullen …
Vorig jaar december kwam ik langs een huisje waar ik in de afgelopen 35 jaar al vele tientallen malen langs ben gekomen. Het staat bij een driesprong tussen de dorpen Oudega, Nijega en Opeinde. Zo lang ik me kan herinneren, zat het aan alle kanten onder de graffiti, waardoor het er altijd wat treurig en verloederd bij stond. Kijk hier maar op Google Streetview …
Maar in december was dat ineens anders. Op drie zijden van het gebouwtje is een mooie kleurige muurschildering met gedichten aangebracht. Op de foto’s hierboven is het gedicht op de oostzijde te lezen. Morgen bekijken we de noord- en westkant van dichtbij, en dat wordt vuurwerk …
Nadat de afgelopen week natuurfoto’s hier centraal stonden, is het nu weer tijd voor wat anders. Het is dit jaar 350 jaar geleden dat de jonge Republiek der Nederlanden in het rampjaar 1672 van drie kanten werd aangevallen door de Engelsen, de Fransen en de bisdommen van Münster en Keulen. In Drachten en omgeving was daar weinig van te merken, toch zijn er ook hier een paar herinneringen aan die tijd te vinden.
Al sinds mensenheugenis ligt er in de berm van de Aldegeasterdyk tussen Oudega en Nijega een zwerfsteen (Google Maps). ‘De Blauwe stien’ valt niet op door zijn formaat, maar vooral door de diepe krassen en inkervingen die in alle richtingen in de steen zitten en door de wat afwijkende kleur van de steen …
Er gaan een paar legendes rond over ‘de Blauwe stien‘. Volgens sommigen zou het te maken kunnen hebben met heidense riten die zich eeuwen eerder afgespeeld zouden hebben op de plek waar nu in Oudega de Sint Agathakerk staat. Ook werd beweerd dat de krassen in de steen ‘merkteekens waren die geplaatst waren door dienaaren van zon- en maanvereering’. Bijzonder is dat ‘de Blauwe stien’ al op een kaart in de Schotanus Atlas uit1664 staat ingetekend ten noordoosten van Oldegae…
Volgens een ander verhaal deden troepen van Bernhard von Galen – de bisschop van Münster, beter bekend als Bommen Berend – op 26 juli 1672 via de Suderheide uitvallen richting Drachten. Het hoofdleger van Bommen Berend trok richting Suameer, maar stuitte daar op de legers van generaal Van Aylva en trok zich terug. Vanaf het hoofdleger scheidden zich groepen plunderaars af richting west en oost …
Bij Nijega ging een gedeelte naar het westen over de afsplitsing van de Hogeweg naar Oudega. Oudega was als residentie van de grietman interessanter om te plunderen dan het armlastige Drachten. De inwoners van Oudega hadden onder leiding van grietman Haersma van Oudega ter hoogte van ‘de Blauwe Stien’ de weg doorgraven. Doordat de vele regen van die zomer de omliggende landerijen zo doordrenkt had met water, was er voor de Munsterse plunderaars geen doorkomen aan. Volgens de legende waren de troepen zo verbolgen over hun verlies dat zij hun woede en frustratie koelden op ‘de Blauwe Steen. Vandaar de krassen in de steen …
Of was het maar gewoon een grenspaal, een markeringsplek om de dorpsgrenzen aan te geven tussen Oudega en Nijega? Dit laatste lijkt het geval te zijn. Onderzoek heeft in 1987 uitgewezen dat de krassen in de steen ‘gewone’ gletsjerkrassen zijn. Hoe diep die sporen ook zijn, sporen van menselijke bewerking met zwaarden, beitels of wat dan ook zijn niet op de steen aangetroffen …
Vorige week dinsdag reed ik richting Jan Durkspolder via de Swartewei, een smal landweggetje met links en rechts een uitwijkstrook van gravel …
Op zich niets bijzonders, ware het niet dat ik er tot mijn verrassing klaprozen in de berm zag staan. Die had ik hier nog niet eerder gezien, en dus zette ik de auto even aan de kant voor een korte fotosessie …
De aanblik van rode klappers stemt me eigenlijk altijd wel vrolijk, samen met de kamille vormde het best een mooi boeket. Maar ook als enkelingen mochten ze gezien worden …
Toen ik even later weer rechtop ging staan, werd ik echter verrast door een nog mooier tafereeltje, dat zich achter de klappertjes afspeelde. Maar zoals wel vaker …, dat is voor morgen …
Eerder dit jaar liet ik hier al de van wilgentenen gemaakte kunstwerken “Baltsende kraanvogels” en “Drie monniken onderweg” zien. Beide kunstwerken waren lokale spin-offs van LF2018. Ook in een waterpartij langs de verbindingsweg tussen Nijega en De Tike staat sinds het voorjaar een dergelijk kunstwerk dat door een groep Nijegasters zelf is bedacht, ontworpen en gemaakt van wilgentenen en biezen …
Het beeld van twee reusachtige parende libellen op een lisdodde en iets verderop een drijvende krabbenscheer is in het kader van de culturele hoofdstad gemaakt door zeven bewoners van het dorp Nijega. De mannen zorgden vooral voor het constructiewerk en de vrouwen zorgden ervoor dat de wilgentenen en de biezen (pitrus) in de goede vorm werden gebogen en gevlochten …
De makers van het beeld willen de kwetsbaarheid van de leefomgeving van libellen in beeld brengen. Het is een verwijzing naar het behoud van de rijke biotoop van het coulissenlandschap in De Friese Wouden, gedragen door een collectief van overwegend boeren en particulieren. Dit is van belang voor zowel krabbenscheer als libellen …
Menselijk handelen bepaalt in grote mate welke soorten blijven, komen of verdwijnen. Denk daarbij aan de afname van insecten en weidevogels, maar ook aan de toename van predatoren, het verdwijnen van geschikte biotopen en waterverontreiniging …
Afanja's Weblog 